Discover
دویچه وله فارسی | همه گزارشها

3903 Episodes
Reverse
روزنامه لبنانی الاخبار گزارش داده که ترامپ پیشنهاد بنسلمان برای میانجیگری عربستان میان ایران و امریکا را پذیرفته است. همزمان ارسال پیام از سوی پزشکیان به ترامپ از طریق بن سلمان از سوی وزارت خارجه ایران تکذیب شده است.روزنامه لبنانی الاخبار که به گروه تروریستی حزبالله نزدیک است در گزارشی مدعی شده که محمد بنسلمان ولیعهد عربستان سعودی در جریان دیدار اخیرش با دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا آمادگی این کشور برای میانجیگری میان ایران و آمریکا را به اطلاع ترامپ رسانده و ترامپ نیز با این موضوع موافقت کرده است.
این گزارش افزوده طرفین یعنی ایران و آمریکا به دنبال توافقی هستند که بتواند مسئله برنامه اتمی ایران را حل کرده و تمامی تحریمها علیه این کشور را از میان بردارد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این روزنامه عربی به نقل از منابع خود نوشته است که بنسلمان به ترامپ گفته برای تضمین ثبات در خاورمیانه توافق با ایران ضروری است. او همچنین هشدار داده که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل ممکن است تلاش کند رسیدن به چنین توافقی را با یک حمله نظامی دیگر علیه ایران تخریب کند.
این گزارش افزوده این اولین بار است که عربستان سعودی درباره "خطر جدید اسرائیل برای از بین بردن هرگونه امکان صلح در منطقه" به امریکاییها ابراز نگرانی کرده است. همچنین این گزارش میافزاید بن سلمان و ترامپ توافق کردهاند که ثبات در خاورمیانه بدون تفاهم با ایران ممکن نیست و ترامپ با این موضوع مخالفت نکرده است.
منابع الاخبار همچنین گفتهاند که طرف سعودی درباره اهمیت دستیابی به یک تفاهم با ایران به منظور کمک به تسهیل آشتی با یمن گفتوگو کرده اما این موضوع با مقاومت تیم آمریکایی طرفدار اسرائیل روبرو شده است.
بیشتر بخوانید: ترامپ: با ایران فرآیندی را برای مذاکره آغاز کردهایم
بر اساس اطلاعاتی که در گزارش الاخبار منتشر شده، بلافاصله پس از پایان سفر بنسلمان به کاخ سفید، عربستان سعودی با مقامات عالی ایران تماس گرفته است. این منابع گفتهاند ظرف ۲۴ ساعت آینده یک ملاقات در سطح بالا میان مقامات عربستان سعودی و ایران در پاریس برگزار میشود. موضوع این ملاقات میانجیگری سیاسی عربستان میان ایران و آمریکا خواهد بود.
لازم به ذکر است که وزارت خارجه فرانسه روز دوشنبه، ۲۴ نوامبر (۳ آذر) اعلام کرد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این هفته در پاریس با ژاننوئل بارو، همتای فرانسوی خود، گفتوگو خواهد کرد. این دیدار قرار است روز چهارشنبه انجام شود.
منابع روزنامه الاخبار همچنین گفتهاند که بنسلمان در جریان دیدار اخیر رییس شورای عالی امنیت ملی ایران، علی لاریجانی، در ریاض نظرش را درباره میانجیگری عربستان میان تهران و واشنگتن جویا شده است. بر اساس این گزارش لاریجانی واکنش مثبت نشان داده اما تاکید کرده که ایران هیچگونه امتیازی نخواهد داد به خصوص پس از جنگ اخیر اسرائیل و امریکا علیه ایران در ماه ژوئن.
شکایت از کواکبیان
گزارش الاخبار در زمانی منتشر شده که دادستانی تهران علیه مصطفی کواکبیان مدیر روزنامه مردمسالاری به دلیل اعلام خبر ارسال پیام از سوی پزشکیان برای ترامپ توسط بن سلمان اعلام جرم کرده است.
کواکبیان اخیرا در گفتوگو با سایت عصر ایران، مدعی شده بود پزشکیان با اجازه رهبر جمهوری اسلامی از طریق عربستان، برای ترامپ پیام فرستاده است. او گفت: «نامهای از طرف آقای رئیسجمهور داده شد به بنسلمان و ایشان هم بردند برای آقای ترامپ و آقای ترامپ هم بلافاصله موضعگیری کرد». به گفته وی، مضمون پیام، اعلام آمادگی ایران برای آغاز گفتوگو با آمریکا "بدون پیششرط و دیکته مواضع" بوده است.
کواکبیان سپس نتیجه گرفت: «این قرائن نشان میدهد ما به دنبال جنگ نمیرویم.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این ادعا از سوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی تکذیب شد. اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه، تأکید کرد نامه رئیسجمهور ایران به ولیعهد عربستان "کاملا معمول و صرفا درباره موضوع حج" بوده است. او با اشاره به "اصرار برخی فعالان سیاسی بر نشر مطالب خلاف واقع" گفت هیچ اشارهای به مباحث مذاکراتی در این مکاتبه نشده است و هشدار داد طرح ادعاهای غیرمستند "سودی برای منافع ملی ندارد".
"شبکه شرق" نیز روز سهشنبه چهارم آذر (۲۵ نوامبر) در گزارشی نوشت: «برخی روایتها از انتقال پیام رئیسجمهور ایران به ترامپ در جریان این سفر [سفر بن سلمان به وانشگتن] حکایت دارد.»
در ادامه گزارش شرق آمده است: «بنسلمان در اظهاراتی کمسابقه، از حمایت عربستان برای دستیابی ایران و آمریکا به توافقی "خوب و مورد رضایت منطقه، جهان و ایالات متحده" سخن گفت و تأکید کرد ریاض "تمام تلاش خود" را برای تحقق چنین توافقی به کار خواهد بست.»
دولت ایران طی مصوبهای از سوی هیأت وزیران امروز سهشنبه ۴ آذر (۲۵ نوامبر) اعلام کرد که نرخ سوم بنزین از نیمه دوم ماه جاری ۵۰۰۰ تومان خواهد شد.خبرگاه دویچه وله فارسی مجموعهای خبری از موضوعات و تحولات روز ایران، منطقه، آلمان و جهان در زمینههای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و غیره است.
در "خبرگاه" میتوانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
قیمت سوم بنزین در ایران ۵۰۰۰ تومان میشود
دولت ایران طی مصوبهای از سوی هیأت وزیران امروز سهشنبه ۴ آذر (۲۵ نوامبر) اعلام کرد که نرخ سوم بنزین از نیمه دوم ماه جاری ۵۰۰۰ تومان خواهد شد.
طبق این مصوبه، سهمیه اول و دوم خودروهای پلاک دولتی و خودروهای خارجی حذف خواهد شد. همچنین اشخاص دارای بیش از یک خودرو، فقط برای یک خودرو سهمیه اول و دوم بنزین را خواهند داشت و مابقی به نرخ سوم تعیین خواهد شد.
بر اساس همین مصوبه، میزان سهمیه دوم خودروهای "سیانجی سوز" نیز از ابتدای بهمنماه سال جاری (۱۴۰۴) نصف خواهد شد. در مصوبه مزبور، میزان سهمیه بنزین نرخهای اول و دوم به ترتیب ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان عنوان شده که بدون تغییر باقی میماند و "نرخ سوختگیری با استفاده از کارت اضطراری جایگاهها" نیز از نیمه دوم آذرماه ۵۰۰۰ تومان تعیین میشود.
افزایش قیمت بنزین در ایران همواره یکی از حساسترین تصمیمهای دولتی بوده است؛ تصمیمی که معمولاً پیامدهای سیاسی و اجتماعی گستردهای در پی دارد. ایران با وجود برخورداری از ذخایر عظیم نفتی، سالهاست با چالشهای ساختاری در حوزه انرژی، همچون یارانههای سنگین و هزینه فزاینده واردات بنزین به دلیل کمبود ظرفیت پالایشی، روبهرو است.
صندوق بینالمللی پول و آژانس بینالمللی انرژی نیز بارها تأکید کردهاند که یارانههای انرژی در ایران نسبت به حجم اقتصاد این کشور در جهان بیسابقه است و سالانه دهها میلیارد دلار از بودجه را مستهلک میکند. در عین حال اما تجربههای پیشین نشان داده است که هر بار دولتها به سمت آزادسازی قیمت سوخت رفتهاند، از جمله افزایش ناگهانی قیمت آن در آبان ۱۳۹۸، جامعه با شوکهای شدیدی پاسخ داده است.
در چنین زمینهای، اعلام نرخ سوم بنزین ۵۰۰۰ تومانی در آذر ۱۴۰۴، همراه با محدودیتهای جدید برای خودروهای دولتی، خارجی و مالکان چندخودرویی، نه یک اقدام مقطعی، بلکه بخشی از روند طولانی تلاش دولتها برای مهار مصرف و کاهش هزینه یارانههاست؛ روندی که پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن در ماههای آینده آزموده خواهد شد.
۵۴ هزار مورد مرگ مرتبط با آلودگی هوا در سال جاری
عباس شاهسونی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در تهران در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم گفت: «حدود ۵۴ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ثبت شده است و آلودگی هوا جزو پنج علت اصلی مرگ در کشور است.»
شاهسونی همچنین تصریح کرد که ۲۸ درصد از مرگهایی که به علت سکته مغزی در ایران رخ میدهند، ناشی از آلودگی هوا هستند.
همچنین ۲۰ درصد از مرگهای مرتبط با دیابت، ۳۰ درصد از مرگهایی که بر اثر بیماریهای قلبی (مانند سکته قلبی) اتفاق میافتند و ۴۵ درصد از مرگهای ناشی از بیماریهای مزمن انسداد ریوی به آلودگی هوا نسبت داده میشوند.
به گفته این استاد دانشگاه همچنین ۲۴ درصد از مرگهای ناشی از سرطان ریه منتسب به آلودگی هواست و ۲۳ درصد از مرگهایی که به علت عفونتهای دستگاه تنفسی تحتانی رخ میدهد نیز ناشی از آلودگی هوا هستند.
شاهسونی علت و محل مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا را اینگونه شرح داد: «از مجموع ۵۴ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ۸۰۲ مرگ در منازل، ۲۹۹۶ مرگ به علت آلودگی ناشی از صنایع، ۶۱۵۲ مرگ به دلیل آلودگی ناشی از تولید انرژی (مانند نیروگاهها)، ۴۳۳۴ مرگ به علت ذرات و آلودگی ناشی از منابع انسانساز و ۲۰۳۳ مرگ نیز به دلیل آلودگی ناشی از فعالیتهای کشاورزی ثبت شده است.»
این عضو هیلت علمی دانشگاه شهید بهشتی همچنین از سه برابر شدن تعداد روزهای ناسالم برای همه گروهها در سال جاری نسبت به سال قبل خبر داده است.
به گفته این مقام علمی، تعداد روزهای ناسالم برای گروههای حساس در تهران حدود ۴۰ درصد نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرده است. او همچنین گفته در سال گذشته هیچ روزی در تهران به عنوان "خطرناک" یا "خیلی ناسالم" ردهبندی نشده بود اما امسال هردوی این موارد به کرات در تهران ثبت شده است.
رافائل گروسی خواستار از سرگیری تعامل با ایران شد
آژانس بینالمللی انرژی هستهای میخواهد همکاری کامل خود با ایران را دوباره از سر بگیرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس هدف از این اقدام را برقراری دوباره بازرسیهای آژانس در ایران عنوان کرد.
گروسی این خبر را در حالی اعلام کرده که شورای حکام آژانس انرژی اتمی روز ۲۰ نوامبر (۲۹ آبان) با صدور قطعنامهای از ایران خواست تا "بدون تاخیر" همکاری کامل و فوری با آژانسداشته باشد، اطلاعات دقیق درباره ذخایر اورانیوم با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی در اختیار بازرسان آژانس قرار دهد و اجازه دسترسی به سایتهای هستهای کشور را فراهم کند.
یک روز پس از تصویب این قطعنامه در شورای حکام، وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران طی بیانیهای این قطعنامه را "غیرقانونی و ناموجه" خوانده و اعلام کرد که به تفاهم ۹ سپتامبر با آژانس، موسوم به "توافق قاهره" خاتمه داده است.
همچنین وزارت خارجه فرانسه اعلام کرد: «وزیر امور خارجه (ایران)، عراقچی روز چهارشنبه (۲۶ نوامبر) به فرانسه سفر میکند و با وزیر (خارجه فرانسه) دیدار خواهد داشت.»
این وزارتخانه افزود که این دیدار فرصتی خواهد بود تا ایران به ازسرگیری همکاری با آژانس ترغیب شود.
قاضی آمریکایی شکایتها علیه رئیس سابق افبیآی و دادستان کل نیویورک را رد کرد
یک قاضی فدرال روز دوشنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر) پروندههای کیفریای که به فرمان ترامپ علیه جیمز کومی، رئیس پیشین افبیآی، و لتیتیا جیمز، دادستان کل نیویورک، گشوده شده بود را رد کرد.
بر اساس حکم این قاضی، وزارت دادگستری دادستان مسئول این پروندهها، یعنی لیندسی هالیگان، وکیل سابق ترامپ، را به طور غیرقانونی منصوب کرده است.
حکم این قاضی شکستی قضایی برای دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در اقدام حقوقی علیه مخالفانش محسوب میشود.
جیمز کومی، رئیس پیشین افبیآی، پس از سال ۲۰۱۷ که تحقیقاتی را درباره دخالت روسیه در نخستین کارزار انتخاباتی ترامپ آغاز کرد، توسط رئیس جمهوری آمریکا برکنار شد.
دادگاه عملا با حکم خود، ادعای وکلای کومی مبنی بر اینکه ترامپ قصد انتقامجویی از موکلشان را داشته، تأیید کرده است.
لتیتیا جیمز، دادستان کل نیویورک، نیز زمانی خشم ترامپ را برانگیخت که با گشودن یک پرونده قضایی، باعث محکومیت ترامپ و شرکتش به دلیل "تقلب مالی" شد.
دهها کشته و زخمی در حملات متقابل روسیه و اوکراین
بنا بر اعلام مقامهای محلی، در حملات روسیه به کییف، پایتخت اوکراین، دستکم شش نفر کشته شدهاند. ویتالی کلیچکو، شهردار کییف، امروز سهشنبه ۲۵ نوامبر (۴ آذر) گفت که در حملات شبانه با پهپاد و موشک، دستکم ۹ نفر زخمی شدهاند. دو ساختمان چندطبقه مسکونی نیز دچار حریق شدهاند.
به گفته کلیچکو، شهرداری ناچار شده است تأمین گرمایش برخی از مناطق شهر را محدود کند. همچنین تأمین برق و آبرسانی کییف نیز مختل شده است. هنوز واکنشی رسمی از سوی روسیه به خبر این حمله منتشر نشده است.
همزمان در نتیجه یک حمله پهپادی گسترده از طرف اوکراین به جنوب روسیه و شبهجزیره کریمه، که مسکو آن را ضمیمه خاک خود کرده، دستکم سه نفر کشته شدند.
یوری سلیوسار، فرماندار منطقه "روستوف-نا-دونو" در تلگرام اعلام کرد که قربانیان از شهر بزرگ تاگانروگ هستند و در جریان حمله، ۱۰ نفر نیز زخمی شدهاند.
طبق گزارشهای رسمی، در منطقه کراسنودار روسیه نیز شش نفر زخمی شدهاند. به گفته ونیامین کوندراتیف، فرماندار کراسنودار، این منطقه با "یکی از طولانیترین و سنگینترین حملات پهپادی" روبهرو بوده است.
بهویژه بندر نووروسیسک، که پایگاه ناوگان دریای سیاه روسیه در آنجا قرار دارد، بهشدت هدف قرار گرفته است. تنها در این شهر، چهار نفر زخمی شدهاند و ساختمانهای مسکونی مورد اصابت قرار گرفتهاند.
یک مرد در بسطام سمنان در ملأعام اعدام شد
سحرگاه روز سهشنبه ۴ آذر (۲۵ نوامبر)، حکم اعدام یک زندانی در شهر بسطام که به اتهام "تجاوز به عنف" محکوم شده بود، در ملأعام اجرا شد.
به گزارش میزان، خبرگزاری قوه قضاییه جمهوری اسلامی، این مرد در سال ۱۴۰۱ به اتهام "تجاوز" به دو زن و تجاوز به آنها "با ارعاب و تهدید" در شهر بسطام استان سمنان بازداشت و به اعدام محکوم شده بود.
طبق همین گزارش، سپس شعبه دوم دادگاه کیفری استان این مرد را به اعدام محکوم کرد و این رأی در دیوان عالی کشور نیز تأیید شده بود.
به گفته محمدصادق اکبری، رئیسکل دادگستری استان سمنان، اجرای حکم اعدام سحرگاه روز سهشنبه در ملأعام در حوزه قضایی بخش بسطام انجام گرفته است.
حدود دو هفته پیش نیز یک مرد متهم به قتل و محکوم به اعدام در ایران در ملأعام به دار آویخته شده بود. بر اساس گزارش گروههای سازمانهای حقوق بشری از جمله عفو بینالملل، جمهوری اسلامی پس از چین، دومین کشور از نظر تعداد اجرای احکام اعدام در جهان محسوب میشود.
به گزارش خبرگزاری حقوق بشری هرانا، بین ۱۰ اکتبر ۲۰۲۴ تا ۸ اکتبر سال ۲۰۲۵، دست کم ۱۵۳۷ نفر در زندانهای ایران اعدام شدهاند.
اعتراض محمد رسولاف به نمایش فیلمش در جشنواره "نوروز"
محمد رسولاف، کارگردان سرشناس ایرانی با انتشار پستی در اینستاگرام از نمایش فیلم "دانهٔ انجیر معابد" در جشنوارهٔ فیلم "نوروز" در شهر سدروت اسرائیل به شدت انتقاد کرد و گفت از این اقدام "عمیقاً خشمگین" است.
رسولاف روز دوشنبه ۳ آذر (۲۴ نوامبر) در صفحهٔ اینستاگرام خود نوشت که از طریق شبکههای اجتماعی از برنامهٔ نمایش فیلمش در جشنوارهٔ نوروز آگاه شده است. او با اشاره به اینکه حقوق بینالمللی پخش این فیلم سالها پیش به شرکتهای توزیع واگذار شده و او کنترل مستقیمی بر مکانهای نمایش ندارد، تأکید کرد: «از نمایش فیلمام در جایی که سیاستمدارانش مردم ایران را با بمب و موشک هدف قرار دادهاند، عمیقاً خشمگینم.»
کارگردان برندهٔ خرس طلای برلین در ادامه خطاب به دانا سماح، مدیر این جشنواره، نوشت: «در فیلمی که ساختهام، تا حد توان کوشیدهام نفرت و انزجار خود را از بنیانهای ستم و ظلم در ایران بیان کنم. امیدوارم شما نیز شجاعت آن را داشته باشید که حاکمان سرزمینی را که در آن زندگی میکنید – و دستهایشان به خون بسیاری از مردم آلوده است – در جشنوارهٔ خود رسوا کنید.»
جشنوارهٔ دو روزهٔ "نوروز" از روز دوشنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر) در سدروت، شهری مرزی در اسرائیل در حاشیهٔ نوار غزه، برگزار میشود.
در جشنواره "نوروز" قرار است پنج فیلم به نمایش گذاشته شود: "فروشنده" و "قهرمان" از اصغر فرهادی، "دانه انجیر معابد" ساخته محمد رسولاف، "لولیتا خوانی در تهران" اثر کارگردان اسرائیلی، اران ریکلیس و انیمیشن "پرسپولیس" که بر اساس داستان مصور مرجان ساتراپی، هنرمند ایرانی - فرانسوی، ساخته شده است. همچنین برگزاری چند کنسرت با محوریت فرهنگ ایرانی نیز برنامهریزی شده است.
نخستوزیر تایوان پیوستن به چین را رد کرد
چو جونگتای، نخستوزیر تایوان اعلام کرد که پیوستن تایوان به چین برای شهروندان این جزیره "گزینه نیست" و تأکید کرد که تایوان کشوری کاملاً مستقل و دارای حاکمیت است.
نخستوزیر تایوان در گفتوگو با رسانهها افزود: «۲۳ میلیون نفر مردم تایوان گزینهای به نام 'پیوستن' ندارند. این مسئله کاملاً روشن است.» چو همچنین بر اهمیت حفظ وضعیت موجود تأکید کرد و گفت چین نمیتواند این وضعیت را تضعیف کند.
بیشتر بخوانید: تنش میان چین و ژاپن بر سر تایوان
این اظهارات پس از
کشته شدن هیثم علی طباطبایی شکست دیگری برای حزبالله بود. این گروه شبهنظامی در ماههای اخیر ضربات سختی از اسرائیل خورده که نقطه اوج آن کشتن حسن نصرالله بود. آیا حزبالله توان پاسخگویی دارد؟ گفتوگو با یک کارشناس.کشته شدن هیثم علی طباطبایی، از فرماندهان ارشد و "نفر دوم" حزبالله لبنان، در حمله هوایی اسرائیل به بیروت ضربه سهمگین دیگری بر پیکره این گروه شبهنظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی وارد کرد که میتواند سیاست این گروه را دستخوش تغییر کند.
حزبالله در ماههای اخیر با تلفات گسترده، فرسایش زیرساختها و فشارهای فزاینده داخلی مواجه بوده و رهبران این گروه شبهنظامی اکنون بر سر دوراهی "صبر استراتژیک" یا تقابل ماندهاند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
هرچند این گروه همچنان از حمایت مالی و نظامی جمهوری اسلامی برخوردار است، اما واقعیتهای سیاسی لبنان، تهدید اسرائیل به واکنش شدید و فرسایش توان عملیاتیاش، محاسبات بر سر عملیات تلافیجویانه را پیچیدهتر از همیشه کرده است.
شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی، در گفتوگو با دویچه وله فارسی میگوید، درک واقعیت صحنه نبرد امروز بدون یک نکته کلیدی ممکن نیست: «حزبالله در ماههای اخیر همزمان بقا و بازسازی را مدیریت میکند. از یک طرف، شبانهروز تلاش میکند سایتها، انبارها و شبکه فرماندهی خود را دوباره سازمان دهد، اما از طرف دیگر، با واقعیتی روبهروست که در ۲۰ سال اخیر تجربهاش نکرده بود: لبنان دیگر پذیرای جنگهای حزبالله نیست.»
بیشتر بخوانید: آینده نیروهای نیابتی ایران در لبنان و عراق چگونه خواهد بود؟
به گفته او، دولت لبنان فشار میآورد، جامعه خسته است، اقتصاد فروپاشیده و بخش مهمی از افکار عمومی این گروه را عامل بیثباتی میبیند.
این تحلیلگر مطالعات امنیتی همچنین معتقد است که سرعت بازسازی حزبالله مثل گذشته نیست و خلأ فرماندهان کشتهشده، نفوذ اطلاعاتی بیسابقه اسرائیل، و حساسیت روزافزون جامعه لبنان، باعث شده روند بازسازی آهسته، پرهزینه و شکننده باشد. به باور شاهین مدرس: «حزبالله هنوز خطرناک است، اما دیگر شکستناپذیر نیست.»
بازوی جمهوری اسلامی در لبنان
گروه شبهنظامی حزبالله لبنان به طور قابلتوجهی به حمایتهای مالی، تسلیحاتی و آموزشی جمهوری اسلامی متکی است. در ماههای اخیر گزارشهای زیادی از ارسال مجدد سلاح توسط ایران برای حزبالله منتشر شده است. از جمله ایالات متحده اعلام کرده که حکومت ایران تنها در سال گذشته حدود یک میلیارد دلار به حزبالله کمک مالی کرده است.
بسیاری این تردید را مطرح میکنند که اقدامات آمریکا و اسرائیل برای مقابله با تأمین مالی و نظامی حزبالله تا چه اندازه موفق بوده است.
شاهین مدرس مسیر ایران–لبنان را "یک اکوسیستم لجستیکی چهلساله" مینامد که از تهران شروع میشود و از خاک عراق، سوریه و نهایتا لبنان عبور میکند.
به گفته او، این شبکه ساختاری است نه تاکتیکی، و همچنین چندلایه است نه خطی، و بخشی از آن در "اقتصاد سایه" عمل میکند.
او در ادامه میافزاید: «به همین دلیل است که با وجود تحریمها، حملات، رهگیریها و فشارهای مالی، ایران در سال گذشته توانسته حدود یک میلیارد دلار به حزبالله منتقل کند و همچنان تجهیزات و فناوریها را با روشهای متنوع به لبنان برساند.»
به گفته مدرس، واقعیت این است که آمریکا و اسرائیل توانستهاند سرعت این روند را کاهش دهند، اما هنوز قادر به متوقفکردن آن نشدهاند.
او علت را چنین تشریح میکند: «در میدان خاورمیانه، جغرافیا حکم خودش را دارد و جغرافیا فعلا بیشتر به نفع جمهوری اسلامی کار میکند تا واشنگتن یا تلآویو.»
نقش ایران در توانایی رویارویی حزبالله با اسرائیل
در واکنش به کشته شدن نفر دوم حزبالله، علی لاریجانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، گفته است: «دیگر هیچ راهی جز رویارویی با اسرائیل باقی نمانده است.»
اما پرسش اینجاست که حزبالله در شرایط فشار داخلی برای خلع سلاح و خلأ ناشی از کشته شدن فرماندهانش چگونه قادر خواهد بود به اسرائیل پاسخ دهد.
برخلاف لفاظیهای سران جمهوری اسلامی که بیشتر مصرف داخلی دارد، بعید به نظر میرسد که تهران نیز، در شرایطی که به شدت درگیر بحرانهای داخلی و تلاش برای یافتن راهحلی قابل قبول با جامعه بینالمللی در مورد برنامه هستهای خود است، واقعا قصد داشته باشد حزبالله را به سوی یک رویارویی تمامعیار با اسرائیل سوق دهد.
شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی، در همین رابطه میگوید: «اگر بخواهیم بدون احتیاط دیپلماتیک صحبت کنیم، پاسخ این است که بله، حزبالله میتواند وارد جنگ مستقیم شود، اما این ورود بیشتر شبیه یک عملیات انتحاری خواهد بود.» به اعتقاد او، حزبالله توان آغاز جنگ را دارد، اما توان پایان دادن به آن را نه.
بیشتر بخوانید: واکنش جمهوری اسلامی به کشتهشدن فرمانده حزبالله؛ خشم و تهدید
او اضافه میکند که اسرائیل امروز در برابر حزبالله "منطق مهار" ندارد و در "منطق انهدام ساختاری" عمل میکند: «حملات دقیق به رأس هرم فرماندهی نشان میدهد تلآویو آماده است این گروه را از یک بازیگر منطقهای به یک شبکه پراکنده و آسیبپذیر تبدیل کند.»
شاهین مدرس در این سناریو نقش ایران را اینگونه ترسیم میکند: «تهران حزبالله را خط مقدم آتش خود در برابر اسرائیل میداند. در یک درگیری بزرگ، حزبالله موج اول خواهد بود، موجی که باید بیشترین فشار را تحمل کند تا ایران بتواند در موجهای بعدی تصمیم بگیرد وارد شود یا نه.»
این تحلیلگر مطالعات امنیتی وقوع چنین جنگی را نه یک پیروزی برای حزبالله، که یک قمار وجودی میداند و میافزاید: «حزبالله میتواند بجنگد، اما احتمالاً در همان موج اول خرد خواهد شد، و ایران تلاش میکند تا آخرین لحظه آن را بهعنوان سپر راهبردی خود حفظ کند.»
در نهایت باید دید که برنامه تلآویو برای این بازوی نیابتی تهران که جمهوری اسلامی از آن برای پیشبرد سیاست خود برای تقابل با اسرائیل بهره میبرد، چیست؛ از میان برداشتن کامل یا تضعیف شدید و خلع سلاح؟!
به باور تحلیلگران، در هر صورت ضعف یا فراتر از آن، فقدان این گروه شبهنظامی ایدئولوژیک برای تهران، سهمگین خواهد بود.
کاهش خرید نفت ایران از سوی چین باعث شده تا میلیونها بشکه از نفت این کشور بر روی آبها سرگردان بمانند. این امر باعث شده تا ایران نفتش را با تخفیف بیشتری به فروش برساند و این امر در نهایت باعث تنزل قیمت جهانی نفت شده است.خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده میزان نفت خام سرگردان ایران بر روی دریاها به بالاترین سطح خود در دوسال و نیم اخیر رسیده است. این نشاندهنده آن است که از میزان خرید نفت از سوی بزرگترین خریدار نفت خام ایران یعنی چین، کاسته شده است. در عین حال صادرات نفت ایران به عنوان عضو اوپک همچنان بالا باقی مانده است.
طبق دادههای شرکت اطلاعات کشتیرانی "کپلر" حدود ۵۲ میلیون بشکه نفت خام ایران در داخل تانکرها روی آبها شناور باقی مانده است. این رقم بیشترین میزان از ماه مه ۲۰۲۳ تا کنون محسوب میشود. نیمی از این نفتکشها در نزدیکی مالزی هستند. این میزان نیز دوبرابر رقم ثبتشده در ماه گذشته است و نسبت به ژانویه که بین ۵ تا ۱۰ میلیون بشکه گزارش شده بود افزایش چشمگیری را نشان میدهد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
منابع نزدیک به معاملات نفتی که نخواستند نامشان فاش شود به بلومبرگ گفتهاند که سرگردانی این میزان نفت خام ایران بر روی دریاها باعث شده تا این کشور نفتش را با تخفیف بیشتری به فروش برساند و همین امر باعث شده که قیمت نفت خام ایران نسبت به نفت برنت بسیار پایینتر برود. برای مثال نفت سبک ایران حدود ۸ دلار در هر بشکه ارزانتر از قیمت نفت برنت که معیار جهانی است معامله میشود در حالی که این اختلاف قیمت در ماه اوت تنها ۴ دلار بود.
بیشتر بخوانید: چین چگونه پنهانی پول نفت ایران را میپردازد و تحریمها را دور میزند
بر اساس این گزارش این مسئله باعث شده تا قیمت نفت به طور کلی کاهش پیدا کند و احتمال پایینتر رفتن قیمتها نیز بیشتر شده است. همین حالا هم قیمت نفت برنت نسبت به ابتدای سال جاری حدود ۱۵ درصد کاهش داشته است.
این گزارش افزوده علیرغم تحریمهای سنگین علیه ایران صادرات این کشور در هفت سال اخیر با سریعترین روند ادامه داشته است.
علت کاهش خرید نفت از سوی چین
بر اساس گزارش بلومبرگ، پالایشگاههای خصوصی چین که با نام "تیپات" شناخته میشوند، واردکنندگان عمده نفت ایران هستند. این پالایشگاهها در حال حاضر تمامی سهمیههای رسمی برای دریافت مجوز واردات از خارج را مصرف کردهاند و همین امر باعث شده تا خرید نفت ایران از سوی چین که اصلیترین خریدار آن است کاهش پیدا کند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
علاوه بر این تحریمهای آمریکا اخیرا برخی از پایانههای چین از جمله بندر کلیدی "ریژائو" را دربر گرفته که یکی از ورودیهای اصلی نفت ایران است و همین امر باعث شده تا برخی کشتیها به بنادر جایگزین تغییر مسیر دهند.
ماه گذشته خبرگزاری رویترز گزارش داده بود که تخفیفهایی که برای فروش نفت ایران به چین عرضه میشوند، به گستردهترین میزان خود در بیش از یک سال گذشته رسیدهاند؛ چرا که تحریمهای سختتر علیه روسیه و ایران باعث شدهاند خرید از پالایشگاههای مستقل چین که پیشتر نیز با کمبود سهمیه واردات روبهرو بودند، دشوارتر شود.
روسیه با پافشاری بر طرح ترامپ گفت، مذاکرات بر سر صلح در اوکراین پیشرفتی نداشته. مکرون خواستار اصلاح طرح ترامپ شد. گفته میشود فرستاده آمریکا در حال مذاکره با نمایندگان روسیه در ابوظبی است. حملات مسکو به کییف ادامه دارد.به گزارش رویترز، یک مقام دولت آمریکا که نخواست نامش فاش شود، امروز سهشنبه ۲۵ نوامبر (۴ آبان) گفت که دن دریسکول، وزیر ارتش ایالات متحده، مذاکرات خود با نمایندگان روسیه را برای پایان دادن به جنگ در اوکراین، از روز دوشنبه آغاز کرده است. به گفته این مقام آمریکایی، این گفتوگوها تا امروز سهشنبه در ابوظبی ادامه خواهد داشت.
به گفته او، این دیدار تازهترین تلاش دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، برای میانجیگری در راستای دستیابی به توافق صلح میان روسیه و اوکراین است. این مقام همچنین گفته است، انتظار میرود دریـسکول با نمایندگان اوکراینی نیز دیدار کند. دفتر ریاست جمهوری آمریکا هنوز به این گزارش واکنشی نشان نداده است.
ایالات متحده به همراه اوکراین و کشورهای اروپایی یکشنبه گذشته در ژنو، طرح ۲۸ مادهای ترامپ را مورد بازنگری قرار دادند. اوکراین و متحدان اروپاییاش، ضمن توصیف پیشنهاد اولیه آمریکا برای صلح به عنوان "فهرستی از آرزوهای کرملین"، آن را رد کرده بودند.
طرح ترامپ دربرگیرنده مواردی از جمله واگذاری بخشهایی از خاک اوکراین به روسیه، پذیرش محدودیت چشمگیر توان ارتش اوکراین و چشمپوشی این کشور از عضویت در ناتو بود. دولت کییف بارها این شروط را معادل "تسلیم" دانسته و آنها را رد کرده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در همین حال مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، پس از مذاکرات ژنو از نتایج مثبت آن خبر داد و اعلام کرد که نتیجه مذاکرات اکنون به طرف روسی ارائه خواهد شد. دن دریـسکول نیز در روزهای اخیر در گفتوگوهای مربوط به طرح آمریکا مشارکت داشته است.
روسیه: هیچ پیشرفتی حاصل نشده است
در همین حال، طبق اعلام مسکو، تلاشها برای رسیدن به صلح در اوکراین تاکنون بیاثر بوده است. دمیتری پسکوف، سخنگوی دولت روسیه، امروز سهشنبه اعلام کرد که پس از دیدار هیأت روسی در ابوظبی با دن دریـسکول، مذاکرهکننده آمریکایی، هیچ تحول جدیدی رخ نداده است.
بهرغم پیشنهادهای جایگزین اوکراین و کشورهای اروپایی برای طرح ترامپ، پسکوف گفت که روسیه در ابوظبی نسخه اصلاحشدهای از این طرح را دریافت نکرده است. او افزود: «در حال حاضر تنها طرح اساسی، طرح آمریکایی، یعنی پروژه ترامپ است. ما معتقدیم که این میتواند مبنای بسیار خوبی برای مذاکرات باشد.»
در مقابل، اوکراین خواستار لحاظ شدن خواستههای خود در طرح آمریکا است. رستم عمروف، رئیس شورای امنیت ملی اوکراین، در فیسبوک نوشت که ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور این کشور، احتمالاً طی روزهای آینده برای دستیابی به توافقی درباره پایان جنگ، به آمریکا سفر خواهد کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
طرح ۲۸ مادهای ترامپ، در اوکراین و اروپا با تردیدهایی جدی مواجه شد. منتقدان این طرح را حاوی امتیازات گستردهای برای روسیه میدانند. با این حال، آمریکا در آخر هفته گذشته در برخی موارد به اوکراین نزدیکتر شد. مذاکرهکنندگان بر سر یک "چارچوب اصلاحشده طرح صلح" به توافق رسیدند و وزیر خارجه آمریکا، پس از مذاکرات ژنو از "پیشرفت عظیم" سخن گفت.
مکرون خواستار اصلاح طرح ترامپ شد
در همین حال، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، خواستار بهبود پیشنهاد ترامپ شد. او گفت: «ما صلحی را که معنایش تسلیم باشد نمیخواهیم.»
مکرون گفت که طرح ترامپ، گرچه مسیر درستی را دنبال میکند، اما نیاز به بهبود دارد. او تأکید کرد که تنها اوکراینیها میتوانند تصمیم بگیرند که مایل به اعطای چه امتیازات ارضیای هستند.
یوهان وادهفول، وزیر خارجه آلمان، نیز در برلین از ادامه گفتوگو میان روسیه و آمریکا استقبال کرد و گفت که احتمال آغاز تدریجی مذاکرات وجود دارد، اما از اظهارنظر درباره جزئیات نسخه اصلاحشده طرح ترامپ خودداری کرد. ائتلاف کشورهای حامی اوکراین قرار بود عصر امروز سهشنبه درباره گامهای بعدی خود بحث و مشورت کنند.
حملات متقابل روسیه و اوکراین، بهرغم مذاکرات صلح
با وجود تلاشهای دیپلماتیک، روسیه بامداد سهشنبه حملات هوایی گستردهای را علیه اوکراین، بهویژه کییف، پایتخت این کشور، انجام داد. در این حملات دستکم شش نفر کشته شدند. همچنین زیرساختهای برق و گرمایش پایتخت اوکراین هدف قرار گرفت.
به گفته زلنسکی، نیروهای روسیه دومین حمله بزرگ این ماه خود علیه کییف را با بیش از ۴۶۰ پهپاد و ۲۲ موشک آغاز کردهاند. او در تلگرام نوشت: «اهداف اصلی، بخش انرژی و هر آن چیزی بود که زندگی عادی را ممکن میسازد.» به گفته اداره نظامی کییف، گرمایش شهری در چند منطقه محدود شده است. در بندر اودسا در ساحل دریای سیاه نیز زیرساختهای بندری و انرژی آسیب دیده و شش نفر زخمی شدهاند.
به گفته مقامهای روسیه، منطقه مرزی روستوف نیز هدف حملات گسترده اوکراین قرار گرفته و در جریان آن دستکم سه نفر کشته شدهاند. وزارت دفاع کرملین همزمان اعلام کرد که پدافند هوایی روسیه در سراسر این کشور ۲۴۹ پهپاد اوکراینی را سرنگون کرده است.
تنش میان پاکستان و افغانستان، با حملات هوایی پاکستان در سه ولایت در شرق افغانستان دوباره بالا گرفته است. ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان میگوید در این حملات ده غیرنظامی از جمله نه کودک و یک زن کشته شدهاند.ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان میگوید در حملات هوایی پاکستان در در سه ولایت در شرق افغانستان، ده غیرنظامی از جمله نه کودک و یک زن کشته شدهاند.
پاکستان تاکنون بهطور رسمی درباره این حملات اظهار نظری نکرده است. اما محافل اطلاعاتی در گفتوگو با خبرگزاری آلمان، وقوع چند حمله هوایی در خاک افغانستان را تایید کردهاند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این حملات هوایی در ادامه درگیریهای خونینی صورت میگیرد که ماه گذشته میان دو کشور شعلهور شده بود. طالبان در ابتدای اکتبر سال جاری، پاکستان را مسئول انفجارهایی در پایتخت کابل دانست، و پس از آن، نیروهای امنیتی طالبان پستهای کنترل نظامی پاکستان در استانهای مرزی پاکستان را هدف قرار دادند و در ادامه، درگیریهای شدیدی میان طرفین رخ داد.
بیشتر بخوانید: دستهای پنهان ایران و هند در تشدید تنش میان طالبان و پاکستان
با وجود آن که با میانجیگری قطر و ترکیه در ماه اکتبر بر سر آتشبس توافق شد، اما دو کشور همسایه تا کنون به یک توافق جامع دست پیدا نکردهاند و مذاکرات درباره یک راهحل صلح پایدار در دوحه شکست خورد.
این درگیریها با دهها کشته، شدیدترین رویاروییها از زمان قدرتگیری طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱ بود. دولت کابل از دادن یک تضمین کتبی به پاکستان برای اقدام علیه افراطگرایان تحت تعقیب اسلامآباد امتناع کرده و استدلال میکند که "نمیتوان از آنها انتظار داشت امنیت داخل پاکستان را تضمین کنند."
اسلامآباد کابل را متهم میکند که به جنبش طالبان پاکستان (TTP) پناه میدهد. این گروه بارها در پاکستان دست به حملات مرگبار زده است. کابل این موضوع را رد میکند.
حمله انتحاری در پیشاور و حملات تلافیجویانه پاکستان
حملات هوایی اخیر پاکستان در پی حملات مرگبار در خاک پاکستان صورت میگیرند. در تازهترین مورد، روز دوشنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر)، در یک حمله انتحاری از سوی افراد مسلح به مقر واحد حفاظت مرزی پاکستان، دستکم سه نفر جان خود را از دست دادند و چند نفر نیز مجروح شدند.
بیشتر بخوانید: طالبان؛ دوری از تجارت با پاکستان، افزایش همکاری با ایران
این حمله در مرکز ایالت خیبرپختونخوا در شهر پیشاور، واقع در شمال پاکستان در نزدیکی مرز مشترک با افغانستان رخ داد. به گفته پلیس پاکستان، در جریان این حمله، یک مهاجم انتحاری خود را در محل ورودی مقر منفجر کرد.
یک مهاجم دیگر نیز توسط پلیس هدف قرار گرفت و کشته شد. این ساختمان، مقر ایالتی "نیروی محافظتی فدرال" پلیس مرزی بود که زیر نظر وزارت کشور پاکستان فعالیت میکند.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان اکنون در واکنش به حملات هوایی پاکستان گفته است که افغانستان "این تجاوز و این جنایت را به شدیدترین شکل محکوم میکند."
مجاهد با بیان این که در بمبارانهای شب گذشته نه کودک و یک زن کشته شدهاند، افزود: «افغانستان دفاع از حریم هوایی خود، سرزمین خود و افراد خود را حق مشروع خود میداند و در زمان مناسب واکنش لازم را نشان خواهد داد.»
بیشتر بخوانید: پاکستان در واکنش به حملات انتحاری: با تمام قوا پاسخ میدهیم
او گفت حملات پاکستان به سه ولایت مرزی، "نقض حاکمیت افغانستان و نقض آشکار تمام هنجارهای پذیرفتهشده بینالمللی" است. او افزود: «دفاع از حریم هوایی ما، سرزمین ما و افراد ما حق مشروع ماست.»
حملات روز دوشنبه نخستین مورد از حملات انتحاری در خاک پاکستان نبودند. در ابتدای ماه جاری میلادی نیز یک عامل انتحاری در اسلامآباد در حمله خود دوازده نفر را کشته بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
یک روز پیش از آن نیز فردی دیگر یک خودرو حامل مواد منفجره را به دروازه اصلی یک مدرسه نظامی در منطقه جنوب وزیرستان، نزدیک مرز افغانستان، کوبیده و سه نفر را کشته بود.
نهادهای امنیتی پاکستان میگویند رد هر سه حمله مذکور تا افغانستان مشخص شدهاند. گروه طالبان این موضوع را که قلمرو آنها توسط افراطگرایان پاکستانی برای حمله استفاده میشود، انکار میکند.
طبق گزارش تازه سازمان ملل، در سال گذشته در جهان هر ۱۰ دقیقه یک زن یا دختر قربانی زنکشی شده است. همزمان، گزارش هرانا تصویری روشن از گسترش خشونت علیه زنان در ایران ارائه میکند؛ از قتل و اسیدپاشی تا بازداشت و زندان.در حالی که همزمان با "هفته نارنجی" بار دیگر توجه افکار عمومی به خشونت علیه زنان معطوف شده است، گزارش تازه سازمان ملل درباره زنکشی در سال ۲۰۲۴، تصویری تکاندهنده از شدت خشونتهای جنسیتی در جهان ارائه میدهد.
"هفته نارنجی" کارزاری جهانی برای مقابله با خشونت علیه زنان است که هر ساله از ۲۵نوامبر (روز جهانی منع خشونت علیه زنان) آغاز میشود و تا ۱۰دسامبر (روز جهانی حقوق بشر) ادامه دارد.
در عین حال، گزارش این بالاترین مرجع بینالمللی را گزارش سالانه "مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران" که تصویری روشن از خشونت علیه زنان در ایران ارائه داده، تکمیل میکند؛ تصویری که در آن ایران نه تنها از این روند تکاندهنده جهانی عقب نمانده، بلکه با الگوهای گسترده خشونت خانگی، ساختاری و حکومتی، آن را در وضعیت هشدار قرار داده است.
زنکشی در جهان؛ هر ۱۰ دقیقه یک قربانی
طبق گزارش مشترک "دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل (UNODC)" و "نهاد زنان" این مرجع بینالمللی، که روز دوشنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر) منتشر شد، سال گذشته میلادی تقریباً هر ۱۰ دقیقه یک زن یا دختر به دست شریک زندگی یا یکی از اعضای خانوادهاش به قتل رسیده است. این گزارش، که به مناسبت "روز جهانی منع خشونت علیه زنان" منتشر شده، نشان میدهد که در سال ۲۰۲۴ حدود ۸۳ هزار زن و دختر در سراسر جهان به طور عمدی به قتل رسیدهاند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
اصطلاح "زنکشی" به قتل عمد زن یا دختر به دلیل جنسیت و "نفرت" از زن بودن او اطلاق میشود. دادههای سازمان ملل نشان میدهد که در ۶۰ درصد از این قتلها، قاتل یکی از اعضای خانواده یا شریک زندگی قربانی بوده است؛ در حالی که تنها ۱۱ درصد از قتلهای مردان توسط یکی از نزدیکان او انجام شده است.
آفریقا با ثبت ۲۲ هزار و ۶۰۰ مورد زنکشی در سال ۲۰۲۴، در رتبه نخست قرار دارد؛ پس از آن آسیا با ۱۷ هزار و ۴۰۰ مورد، آمریکا با هفت هزار و ۷۰۰، اروپا با دو هزار و ۱۰۰ و قاره اقیانوسیه با ۳۰۰ مورد قرار دارند.
نرخ زنکشی خانوادگی در آفریقا سه قربانی به ازای هر ۱۰۰ هزار زن یا دختر بوده که بیشترین رقم جهانی است؛ در اروپا اما این نرخ پایینترین سطح، یعنی پنجدهم درصد به ازای هر ۱۰۰ هزار زن بوده است.
طبق گزارش سال گذشته دو نهاد مزبور، در سال ۲۰۲۳ میلادی از ۸۵ هزار زن و دختری که در اثر جرایم خشونتآمیز در سراسر جهان جان خود را از دست دادند، ۵۱ هزار و ۱۰۰ نفر به دست بستگان یا شریک زندگیشان کشته شدند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سازمان ملل این شکاف جنسیتی را نشانهای از "خشونت عمیقاً نهادینهشده" علیه زنان میداند؛ خشونتی که در بسیاری کشورها ابعاد ساختاری دارد و اغلب از سوی نظامهای قانونی، فرهنگی و اجتماعی تقویت یا حتی توجیه میشود.
خشونت "ساختاری" علیه زنان در ایران
در کنار این تصویر جهانی، گزارش سالانه "هرانا" در فاصله ۴ آذر ۱۴۰۳ تا ۲۹ آبان ۱۴۰۴، الگوی خشونت علیه زنان در ایران را در چند محور اصلی ترسیم میکند؛ الگویی که از خشونت مرگبار خانوادگی، آزار جنسی و تجاوز و اسیدپاشی، تا خشونت ساختاری حکومتی، برخوردهای امنیتی، احکام قضایی سنگین و محدودیتهای فرهنگی را در بر میگیرد.
بر اساس دادههای این گزارش، در یک سال گذشته بیش از ۱۱۰ زن و دختر در بستر خشونت خانگی یا خانوادگی به قتل رسیدهاند؛ قربانیانی از خردسالان پنج ساله تا زنان جوان ۲۳ ساله. اختلافات خانوادگی، تنشهای مزمن، انگیزههای موسوم به ناموسی، مخالفت با ازدواج اجباری یا درخواست طلاق، از عوامل تکرارشونده قتلها و خشونتها بودهاند. شیوههای قتل، از ضربوجرح شدید با سلاح گرم گرفته تا سوزاندن، نشانگر الگوی خشونت شدید و کنترلگری در روابط خانوادگی است.
طبق گزارش هرانا، در این بازه زمانی دستکم ۲۵ قتل ناموسی ثبت شده، و در بیش از ۲۰ پرونده، قتلهای خانوادگی با چند قربانی همزمان رخ دادهاند. همچنین ۹ مورد اسیدپاشی علیه زنان، و شش زن که با آتشسوزی عمدی به قتل رسیدهاند، در فهرست موارد مستند قرار دارند. در مواردی، مرتکبان پس از قتل اقدام به خودکشی کردهاند؛ الگویی که در گزارشهای خشونت خانگی جهانی نیز مشاهده میشود، اما در ایران به دلیل ضعف ساز و کارهای حمایتی، شدت بیشتری دارد.
در بخش آزار جنسی، گزارش هرانا به مجموعهای از پروندههای تکاندهنده اشاره میکند؛ از تجاوز در آمبولانس تا سوءاستفاده از زنان جویای کار در تهران، تجاوز گروهی در یاسوج که به خودکشی قربانی منجر شده، و پرونده هولناک زندانی کردن یک زن و دختر خردسالش در قفس پرندگان طی شش سال همراه با آزار جنسی.
خشونت حکومتی؛ از بازداشت و پلمب تا احکام تنبیهی
گزارش هرانا همچنین تأکید میکند که خشونت علیه زنان در ایران محدود به حوزه خصوصی نیست، بلکه در قالب سیاستگذاری، برخورد امنیتی و رویههای قضایی، به شکلی ساختاری اعمال میشود. در این دوره، دستکم ۴۵ زن بازداشت و بیش از ۳۰ زن احضار شدهاند؛ از فعالان حقوق زنان و هنرمندان گرفته تا کاربران شبکههای اجتماعی و زنانی که بدون حجاب اجباری در فضای عمومی ظاهر شدهاند.
حداقل ۱۲ واحد صنفی، از کافه و گالری تا مطب پزشک زنان، به دلیل "شئونات" یا پوشش زنان پلمب شدهاند. کنسرتها به دلیل حضور نوازنده زن لغو شده، خوانندگان زن احضار شدهاند، و زنان به خاطر انتشار یا حضور در ویدیوهای رقص یا محتواهای شبکههای اجتماعی هدف برخورد قضایی قرار گرفتهاند.
در عرصه قضایی، احکامی مشتمل بر بیش از ۲۰۰ ماه حبس تعزیری، صدها ضربه شلاق، پابند الکترونیکی و احکام تکمیلی برای زنان صادر شده است. پروندههایی مانند حمیده زراعی (۱۸ ماه حبس و ۱۷۸ ضربه شلاق)، هستی امیری (سه سال حبس) و احکام حبس برای نینا گلستانی، مریم کریمی و دیگر زنان، نشاندهنده الگویی از خشونت تنبیهی سازمانیافته است؛ الگویی که از نظر حقوق بینالملل میتواند مصداق "آزار جنسیتی سیستماتیک" باشد.
وضعیت زنان ایران در متن بحران جهانی
گزارش اخیر سازمان ملل، در کنار تصویر سالانه "هرانا" از وضعیت زنان در ایران، نشان میدهد که خشونت علیه زنان، چه در قالب زنکشی و چه در شکلهای ساختاری و حکومتی، بخشی از روندی جهانی است، اما وضعیت ایران به دلایل فرهنگی، حقوقی و سیاسی ویژگیهای خاص دارد.
از یک سو، گزارشهای سازمان ملل نشان میدهد که زنکشی، با نرخهای بسیار بالا در مناطق فاقد ساز و کارهای حمایتی و قضایی مستقل، پدیدهای ریشهدار و جهانی است. از سوی دیگر اما، دادههای "هرانا" تصویر دقیقی از ساز و کارهای خشونت علیه زنان در ایران ارائه میکند؛ خشونتی که غالباً توسط نهادهای رسمی نادیده گرفته شده یا حتی بازتولید میشود.
بیشتر بخوانید: زبان به مثابه خشونت: چرا بدن زن، محور اصلی آزارهای کلامی است؟
در سال ۲۰۲۳ میلادی، گزارش ۹ ماهه "مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران" درباره "آزار جنسیتی به مثابه جنایت علیه بشریت" برای نخستین بار در اسناد سازمان ملل مورد استناد قرار گرفت؛ امری که نشان میدهد جامعه جهانی نسبت به روندهای اعمال خشونت علیه زنان در ایران حساس شده است.
در حالی که کشورهای جهان به سمت ساز و کارهای بازدارنده و حمایتی حرکت میکنند، ایران با محدودیتهای فزاینده، برخوردهای قضایی و امنیتی، و ناتوانی و بیارادگی در حفاظت از زنان در برابر خشونت، با فاصله زیادی از استانداردهای بینالمللی قرار دارد.
آمار جهانی و دادههای مرتبط با ایران نشان میدهند که مسأله خشونت علیه زنان در جمهوری اسلامی نه مقطعی و نه نتیجه چند حادثه خاص، بلکه بخشی از ساختاری است که زنان را در برابر خشونتهای خانگی، جنسی، اجتماعی و حکومتی بیدفاع میگذارد.
این تصویر، در کنار آمار تکاندهنده زنکشی در جهان، بار دیگر ضرورت وضع قوانین حمایتی، اصلاح رویههای قضایی و تقویت ساز و کارهای بینالمللی نظارتی برای ایران را برجسته میکند.
"اکس" (توییتر سابق) با معرفی یک قابلیت جدید، جنجال بزرگی را در فضای عمومی ایران برانگیخت. این ویژگی که امکان نمایش "آیپی" و موقعیت مکانی کاربران را در "درباره حساب" فراهم میکند، واکنشهای زیادی را به دنبال داشته است.قابلیت جدید در "اکس" (توییتر سابق) با واکنشهای فراوانی در میان کاربران ایران همراه شده است. اکس از یکسو، گام اخیر خود در امکان نمایش "آیپی " و موقعیت مکانی کاربران را گامی در جهت "افزایش شفافیت" و مبارزه با حسابهای جعلی و سازمانیافته معرفی کرده است. از سوی دیگر، کاربران و ناظران سیاسی معتقدند که این قابلیت در ایران به یک ابزار افشاگرانه علیه مسئولان، مقامات و کاربران نزدیک به حکومت تبدیل شده که از اینترنت "بدون فیلتر"، معروف به "سیمکارت سفید"، استفاده میکنند، در حالی که عموم مردم برای دسترسی به اکس همچنان به فیلترشکن نیاز دارند.
این عدم توازن در دسترسی به اینترنت آزاد، با انتشار موقعیت جغرافیایی این افراد، بحث "اینترنت طبقاتی" را پررنگتر کرده است؛ موضوعی که نه تنها پرسشهایی جدی درباره عدالت دیجیتال مطرح میکند، بلکه ابعاد امنیتی و حریم خصوصی را نیز به میدان میآورد.
واکنشهای کاربران؛ از خشم عمومی تا عذرخواهی رسمی
افشای عمومی موقعیت مکانی اتصال برخی مسئولان و چهرههای نزدیک به قدرت که نشاندهنده دسترسی بیواسطه آنها به شبکه اینترنت بدون فیلتر بود، موجی از خشم و انتقاد را در فضای مجازی ایران برانگیخت و ریاکاری در اجرای سیاست فیلترینگ را برجسته ساخت.
یک کاربر اکس با خطاب قرار دادن ستار هاشمی، وزیر ارتباطات نوشته: «وقتی خودتون از سیم کارت سفید استفاده میکنید چطور ازتون انتظار داشته باشیم که درد فیلترینگ رو بفهمید؟ چطور ازتون انتظار داشته باشیم که برای رفعش بجنگید؟ ایشون که وزیر هستند فریاد نه به اینترنت طبقاتی سر میدادند و حالا تشت رسوایی شون از بام افتاده.»
در مقابل این انتقادات، برخی کاربران نزدیک به حکومت از این دسترسی ویژه دفاع کرده و نوشتهاند: «داشتن خط سفید برای افراد معتقد به نظام که مدافع وطن، فرماندهان و مسئولان کشورند، یک ضرورته. فلذا نوش جونشون.»
اما صدای منتقدان اینترنت طبقاتی بلندتر بود. رحمت الله بیگدلی، فعال سیاسی اصلاحطلب در توئیتی صریح خواستار برابری در دسترسی شد: «اینترنت بدون فیلتر یا برای همه یا برای هیچکس! آقای پزشکیان، همین الآن به وزارت ارتباطات دستور دهید که بدون هیچ مسامحهای همه خطهای بدون فیلتر را فیلتر کنند تا مقاماتی که اینترنت بدون فیلتر دارند درد ملت را دریابند و در نتیجه فشار از روی شما برای رفع فیلترینگ برداشته شود!»
یاشار سلطانی، روزنامهنگاری که به دلیل افشاگری در پروندههای مختلف شناخته میشود نیز با کنایه به این دوگانگی در دسترسی اشاره کرد و نوشت: «اینترنت سفید مقامات و مخصوصاً تندروهای مخالف اینترنت آزاد را که دیدم، یاد خوکهای قلعه حیوانات افتادم. خودشان از درِ اصلی وارد میشوند، مردم باید از دیوار بالا بروند. آزادی وقتی سهمیهبندی شود، دیگر آزادی نیست؛ تبعیض ساختاری است.»
علیرضا رجایی، روزنامهنگارنیز به وعدههای دولت تاخت: «فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، ماهها پیش مدعی شده بود برای دسترسی به شبکههای اجتماعی از VPN استفاده میکند؛ اما حالا مشخص شده نهفقط او، بلکه تمام وزرا و اعضای دولت با سیمکارتهای سفید عملاً بدون فیلتر به اینترنت وصل میشوند. دولتی که خودش اینترنت آزاد دارد، طبیعی است درد و رنج فیلترینگ را نفهمد و وعدههای رفع آن هم فقط تکرار شود. اینترنت آزاد حق مردم است، نه امتیازی که فقط در اختیار برخی قرار بگیرد.»
توبهنامه و عذرخواهی برخی چهرههای رسانهای
پس از این افشاگری، برخی از چهرههای رسانهای و اصولگرا که نامشان در فهرست دارندگان اینترنت سفید قرار گرفته بود، دست به عذرخواهی و توبه علنی زدند.
امیر تنها، فعال رسانهای نزدیک به حکومت در واکنشی دوگانه ابتدا موضعی دفاعی گرفت: «یه جوری میگن از خود ایران وصلیم انگار باید از کجا وصل باشیم من که خودم در دوران جنگ گفته بودم که این چیز جدیدی نیست. با افتخار برای دفاع از کشورم هر کاری میکنم.»
بیشتر بخوانید: ویپیانهای خطرناک و عواقب استفاده از آنان برای کاربران
اما کمی بعد، با چرخشی آشکار، اقدام به عذرخواهی و انصراف از امتیاز ویژه خود کرد: «من به شرافتم قسم میخورم دیگر بدون فیلتر شکن در هیچ شبکه اجتماعی فعالیت نکنم و از نهاد مربوطه میخواهم حتما، قطعا و فورا خط بنده را به حالت قبلی و مانند بقیه مردم ایران تبدیل کند.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بهنام عبداللهی، یک روزنامهنگار اصولگرا هم با انتشار متن مشابهی در شبکه اکس به خاطر دسترسی به امکان ویژه اینترنت بدون فیلتر عذرخواهی کرد. او نوشت: «بدون هیچ توضیح اضافهای، از همه هموطنان عزیزم از صمیم قلب عذرخواهی میکنم و طلب حلالیت دارم.» عبداللهی هم درخواست کرد که نهادهای مربوط خط تلفن او را به حالت عادی برگردانند و اضافه کرد که بعد از این در کنار مردم میماند و از هیچ امتیاز ویژهای استفاده نمیکند.
رانت سیاسی و دوگانگی رفتاری
مهدی صارمیفر، روزنامه نگار علم و تکنولوژی ابعاد فنی، سیاسی و مشروعیتی این جنجال را تحلیل کرده است. او در گفتوگو با دویچهوله فارسی درباره ریشه واکنش شدید افکار عمومی میگوید: «واکنش شدید افکار عمومی را باید در پیوند میان تجربه طولانی تبعیض و لحظه کنونی افشاگری دید. اینترنت طبقاتی سالهاست در ایران وجود دارد و بر اساس اطلاعاتی که از منابع مختلف دریافت کردهام، دستکم ۵۰ هزار نفر، از مقامهای حکومتی، تجار، فعالان فناوری و شرکتهای استارتاپی، استادان دانشگاه و دانشجویان دکتری گرفته تا گروهی از خبرنگاران و حتی آخوندها (تحت عنوان اساتید حوزوی در طرح گشایش) با عناوین مختلف از دسترسی ویژه و بیفیلتر برخوردار بودهاند.»
به گفته او، "بنابراین اصل تبعیض برای مردم جدید نیست. آنچه اینبار موج خشم گسترده ایجاد کرد، نه کشف یک واقعیت تازه، بلکه علنی شدن مصادیق فردی و آشکار شدن ریاکاری کسانی بود که در ظاهر از حقوق مردم سخن میگفتند، اما در عمل سالهاست بیصدا از تبعیضآمیزترین امتیازات ارتباطی استفاده کردهاند."
صارمیفر ادامه میدهد: «قابلیت جدید لوکیشن در اکس، یک شاهد فنی و غیرقابل انکار در اختیار جامعه گذاشت و نشان داد بسیاری از افرادی که در مواضع علنی مدعی حمایت از مردماند، در پشت صحنه با دسترسی ویژه در همان پلتفرم فیلترشده فعال بودهاند. از همین رو، خشم امروز بیش از آنکه واکنشی به وجود تبعیض باشد، واکنشی است به برملا شدن رانتهای پنهان و دوگانگی رفتاری کسانی که باید پاسخگو باشند، نه مستثنا.»
سازوکار توزیع اینترنت سفید؛ تصمیمگیری در لایههای قدرت
در مورد نحوه توزیع این امتیاز ویژه، صارمیفر به فقدان شفافیت و نقش نهادهای امنیتی و حاکمیتی اشاره میکند: «هیچ آییننامه شفاف و قابلدستیابی درباره سازوکار اینترنت سفید وجود ندارد، اما ترکیب شواهد فنی، گزارشهای رسانهای و دادههای مربوط به قطعهای سراسری نشان میدهد که این نوع دسترسی از طریق مکانیزمهای زیرساختی در لایهشبکه و با تصمیمگیری نهادهای امنیتی و سیاستگذار توزیع میشود.»
این در حالیست که شواهد شبکهای از دورههای قطع سراسری از جمله در زمان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و ایران نیز نشان میدهد که در حالی که اینترنت بینالملل برای عموم کاربران قطع میشود، مسیرهای ارتباطی مشخصی همچنان فعال میماند که به گفته صارمی فر، به احتمال بسیار برای نهادهای حکومتی و امنیتی رزرو شده است.
بیشتر بخوانید: "خاموشی پنهان"؛ روش تازه قطع اینترنت در جنگ با اسرائیل
این الگو نشان میدهد که سیاست تخصیص اینترنت سفید بر پایه "موقعیت در ساخت قدرت" استوار است؛ یعنی تصمیمگیری در سطح شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارتباطات، نهادهای امنیتی و اپراتورها انجام میشود و معیار اصلی نه نیاز حرفهای یا ضرورت شغلی، بلکه جایگاه نهادی و پیوندهای سیاسی است.
رانت دیجیتال و شکاف طبقاتی
صارمیفر اینترنت سفید را رانت ساختاری میداند: «اگر سیاستی مانند فیلترینگ با ادعای امنیت ملی و اخلاق عمومی بر کل جامعه تحمیل شود، اما همان سیاستگذاران و مدافعانش به شکل سیستماتیک از آن مستثنا باشند، این دقیقا معنای رانت است.»
مطالعات مستقل درباره اینترنت طبقاتی در ایران نیز نشان میدهند که دسترسی پرسرعت و بیفیلتر عملا به نوعی سرمایه نمادین و ابزار نفوذ برای نخبگان حاکم تبدیل شده و شکاف دیجیتال را به شکاف طبقاتی و سیاسی پیوند زده است.
بیشتر بخوانید: انتقاد تند شورای صنفی دانشگاه صنعتی شریف به "اینترنت طبقاتی"
افشاگری اخیر این واقعیت را عریانتر کرد. به گفته صارمیفر، "بسیاری از کسانی که سالها در توجیه فیلترینگ علیه شبکههای اجتماعی خارجی سخن گفتهاند، خود در همین پلتفرمها با اینترنت سفید و بدون محدودیت فعال بودهاند. این وضعیت به ساختاری شباهت دارد که در آن حکومت بنزین را برای مردم سهمیهبندی و گران میکند، اما ناوگان خودی همچنان مجانی و بدون محدودیت سوختگیری میکند؛ یعنی هزینه سیاست رسمی بر دوش جامعه افتاده و منفعت آن در حلقه نزدیک قدرت متمرکز شده است. از این منظر، اینترنت سفید بخش جداییناپذیری از معماری رانت دیجیتال در جمهوری اسلامی است که وفاداری سیاسی و جایگاه نهادی را به امتیاز ارتباطی تبدیل میکند."
تحلیل مشروعیت فیلترینگ؛ از سیاست حفاظتی تا کنترل انتخابی
به عقیده این روزنامهنگار، این افشاگری مشروعیت سیاست فیلترینگ را تضعیف میکند: «مشروعیت هر سیاست محدودکننده در حقوق عمومی بر دو پایه استوار است؛ ادعای ضرورت و ادعای برابری در اجرا. در مورد فیلترینگ، حکومت سالها با استناد به امنیت، اخلاق عمومی و مقابله با جنگ نرم محدودیت دسترسی به شبکههای اجتماعی را توجیه کرده است، اما افشاگری اخیر نشان میدهد که این سیاست در عمل به طور برابر اجرا نمیشود و لایهای از حاکمان و نزدیکان آنها میتوانند همان سرویسهای فیلترشده را بدون مانع و با اینترنت سفید برای اهدافی مانند "جهاد تبیین" استفاده کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
صارمیفر ادامه میدهد: «وقتی مردم میبینند کسانی که از پشت تریبون شبکههای اجتماعی را تهدید امنیتی معرفی میکنند، خود در همان پلتفرمها فعالاند، تصویر فیلترینگ از یک سیاست حفاظتی به یک ابزار کنترل انتخابی تغییر میکند. این تناقض، مشروعیت اخلاقی و سیاسی فیلترینگ را تحلیل میبرد و استدلال رسمی را در برابر افکار عمومی بیاعتبار میکند، حتی اگر ابزارهای فنی و حقوقی جمهوری اسلامی برای ادامه این محدودیتها همچنان پابرجا باشد. به بیان دیگر، این افشاگری یکی از کمهزینهترین و مؤثرترین روشهای برملا کردن دوگانگی رفتاری است، زیرا از دل دادههای همان پلتفرمی به دست آمده که حکومت سالها کوشیده آن را نامشروع، مضر و تهدیدآمیز معرفی کند.»
بیشتر بخوانید: تشدید سرکوب دیجیتال در ایران با جاسوسافزارهای پیشرفته
آیا تبعیض پایان مییابد؟ الگوی تکراری سیاستگذاری
حدود سه دهه پیش، زمانی که اینترنت وارد ایران شد، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در حکم حکومتی مشهور به "سیاستهای کلی شبکههای اطلاعرسانی رایانهای" صراحتاً مقرر کرد که "تأمین سطوح و انواع مختلف خدمات و امکانات این شبکه برای کلیه متقاضیان به تناسب نیاز آنان و با رعایت اولویتها و مصالح ملی" انجام شود؛ عبارتی که از ابتدا منطق اولویتبندی و تبعیض ساختاری در دسترسی را در حکمرانی اینترنت جمهوری اسلامی نهادینه کرد.
به گفته مهدی صارمیفر، "بنابراین رانت و طبقهبندی از آغاز در معماری سیاست اینترنتی کشور وجود داشته است. با وجود این، افشاگری اخیر دست فعالان حقوق دیجیتال را برای مطرح کردن مطالبه رفع فیلتر و مقابله با اینترنت طبقاتی بازتر کرده و خشم عمومی نیز فشار بیشتری بر توزیعکنندگان و بهرهمندان این رانت در سراسر س
عفو بینالملل اقدامات نیروهای موسوم به "آراِساِف" در شهر الفاشر در دارفور سودان را "جنایت جنگی" خواند. بر اساس اعلام این سازمان این گروه مرتکب اعمال هولناکی از جمله اعدام مردان غیرمسلح و تجاوز به دختران و زنان شده است.سازمان عفو بینالملل اقدامات نیروهای شبهنظامی پشتیبانی سریع موسوم به "آراِساِف" در شهر الفاشر در منطقه دارفور سودان را "جنایت جنگی" خواند. بر اساس گزارش این سازمان که بر مبنای اظهارات ۲۸ تن از نجاتیافتگان رخدادهای خشونتبار سودان تنظیم شده، این گروه مرتکب اعمال هولناکی از جمله اعدام مردان غیرمسلح تا تجاوز به دختران و زنان شده است.
عفو بینالملل همچنین گفت که این "خشونت علیه افراد غیرنظامی"، "جنایت جنگی" محسوب میشود.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در همین راستا اگنس کالامار، دبیرکل عفو بینالملل با اشاره به این که این اقدامات ممکن است افزون بر "جنایت جنگی" ، انواع دیگری از جنایت بر اساس حقوق بینالملل را نیز شامل شوند، گفت همه عاملان این اقدامات باید بابت اعمال خود پاسخگو شوند.
عفو بینالملل در عین حال به امارات متحده عربی اتهام وارد کرده که اقدامات گروه شبهنظامی آراِساِف را تسهیل کرده است. امارات متحده عربی به طور مکرر به این متهم میشود که از گروه شبهنظامی آراِساِف، که مسئول اعمال هولناک در سودان دانسته میشود، حمایت میکند. امارات متحده عربی این اتهامات را رد میکند.
در سودان، سومین کشور بزرگ آفریقا، از آوریل ۲۰۲۳ ارتش تحت رهبری فرمانده نظامی عبدالفتاح البرهان و گروه شبهنظامی آراِساِف درگیر نبردی خونین برای کسب قدرت هستند.
بیشتر بخوانید: بیانیه مشترک ۴ کشور برای برقراری آتشبس ۳ ماهه در سودان
آراِساِف در پایان اکتبر، پس از هجده ماه محاصره، کنترل شهر الفاشر را در دست گرفت. این شهر بزرگ آخرین شهر مهم در منطقه دارفور بود که هنوز تحت کنترل این گروه قرار نگرفته بود. بر اساس گزارشها، در این شهر اعمال هولناکی از جمله اعدامهای گسترده افراد غیرنظامی رخ داده است.
اعلام یکجانبه آتشبسی سهماهه از سوی آراِساِف
گروه شبهنظامی آراِساِف در حال حاضر بهطور یکجانبه آتشبسی سهماهه را در سودان اعلام کرده است. محمد حمدان دقلو، رهبر آراِساِف، در یک ویدئوی منتشرشده در روز دوشنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر) گفت: «در واکنش به تلاشهای بینالمللی، بهویژه به طرح دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و میانجیگران، ما یک آتشبس انساندوستانه را اعلام میکنیم که توقف درگیریها را به مدت سه ماه در نظر میگیرد.»
ارتش سودان، که با گروه شبهنظامی آراِساِف در نبرد است، روز یکشنبه، پیشنهاد بینالمللی برای آتشبس را رد کرده بود.
تلاشها برای دستیابی به توافق صلح سودان از ماهها پیش جریان دارد اما تاکنون بینتیجه بوده است. عبدالفتاح البرهان، فرمانده نظامی سودان روز یکشنبه، پیشنهاد آتشبس که توسط آمریکا، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر تنظیم شده بود را "بدترینِ پیشنهادی که تاکنون مطرح شده" توصیف کرد.
او میانجیگران را متهم کرد که به دلیل حضور امارات متحده عربی، که به طور مکرر متهم به حمایت از گروه شبهنظامی آراِساِف میشود، "جانبدارانه" عمل میکنند.
به گفته البرهان، آخرین پیشنهاد میانجیگران بینالمللی، شامل "لغو ارتش، انحلال نهادهای امنیتی و باقی ماندن شبهنظامیان در محل استقرار خود" بود. دولت سودان که تحت کنترل ارتش است، پیشتر در ماه سپتامبر، پیشنهاد آتشبسی را که کنار گذاشتن ارتش و گروه شبهنظامی آراِساِف از سیاست را شامل میشد، رد کرده بود.
بیشتر بخوانید: جنگ ژنرالها در سودان؛ هشدار سازمان ملل نسبت به جنایات جنگی
چهار کشور ایالات متحده، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر پیش از این در تاریخ دوازدهم سپتامبر (۲۱ شهریور) بیانیهای مشترک صادر کرده و خواستار برقراری یک آتشبس بشردوستانه سهماهه در سودان شده بودند تا مقدمات آتشبس دائمی فراهم شود.
این چهار کشور بیشترین نفوذ را بر ارتش سودان و نیروهای شبهنظامی موسوم به پشتیبانی سریع (آراِساِف) دارند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
درگیری میان ارتش سودان و نیروهای شبهنظامی پشتیبانی سریع (آراِساِف) تاکنون منجر به کشته شدن دهها هزار نفر، آوارگی میلیونها نفر و ایجاد شرایطی شده است که سازمان ملل متحد آن را یکی از بدترین بحرانهای انسانی جهان توصیف میکند.
روز ۲۵ نوامبر، "روز جهانی منع خشونت علیه زنان"، تنها یادآور خشونتهای آشکار علیه زنان جامعه نیست؛ بلکه فرصتی است برای دیدن لایههای خاموش و پنهانی که در تار و پود زندگی روزمره تنیده شدهاند.روز ۲۵ نوامبر، "روز جهانی منع خشونت علیه زنان"، فرصتی است برای دیدن لایههای خاموش و پنهانی که در تار و پود زندگی روزمره تنیده شدهاند. لایههایی که نه دیده میشوند، نه همیشه جدی گرفته میشوند، اما اثرشان ماندگار و عمیق است.
یکی از این لایههای پنهان، زبان خشونتزده یا همان خشونت کلامی است که نسلهاست در شکل فحاشیها، شوخیها، کنایهها و ادبیات عامیانه بازتولید میشود؛ زبانی که بدن زنان و هویت آنها را به ابزاری برای تحقیر تبدیل کرده است.
به باور کارشناسان، این الگوی تکرارشونده که در سالهای اخیر بخصوص در فضای مجازی به شکل بسیار پررنگی رواج یافته، صرفاً یک "بددهانی" ساده یا یک "عصبانیت لحظهای" نیست، بلکه نشانهای از ساختارهای عمیقتر تبعیض جنسیتی است؛ ساختارهایی که در سکوت و عادیسازی، خشونتی روانی و نمادین را علیه زنان تثبیت میکنند. استفاده گسترده از این الفاظ، پرسشی جدی را پیش میکشد: چرا بدن زن، اولین و اصلیترین ابزار تحقیر در زبان ماست؟ چه سازوکارهای فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی باعث میشود که این شکل از خشونت زبانی نهتنها نکوهش نشود، بلکه گاهی حتی با خنده، تشویق یا همراهی روبهرو شود؟
این گزارش تلاش میکند لایههای پنهان این پدیده را واکاوی کند؛ از ریشههای تاریخی و فرهنگی آن گرفته تا اثرات روانی و اجتماعیاش بر زنان و جامعه. هدف، تنها اشاره به یک مسئله زبانی نیست؛ بلکه فهم این واقعیت است که هر واژه، حامل قدرت و معناست و زبان خشونت، زمینهساز جامعهای خشونتپذیر است.
تکامل خشونت به شکل سایبری
خشونت مبتنی بر جنسیت البته پدیده جدیدی نیست، اما مهاجرت آن به دنیای دیجیتال، مقیاس و تأثیر آن را افزایش داده است. از همان ابتدای ظهور ایمیل و اتاقهای گفتوگو، زنان هدف آزار و اذیت سایبری قرار گرفتند. با ظهور رسانههای اجتماعی، این تهدیدها گسترش یافت و ابزارهایی را برای آزار و اذیت، سوءاستفاده و تحقیر در مقیاس جهانی در اختیار مجرمان سایبری قرار داد.
در دهه ۲۰۱۰، سوءاستفاده مبتنی بر تصویر یا "پورن انتقامی" توجه زیادی را به خود جلب کرد. اشتراکگذاری بدون رضایت تصاویر خصوصی، که اغلب به عنوان اقدامی تلافیجویانه یا کنترلی انجام میشد، به سلاحی ویرانگر علیه زنان تبدیل شد. این شکل از سوءاستفاده، نشاندهنده تغییر در پویایی خشونت بود: پایداری اینترنت به این معنی بود که رنج قربانیان میتواند به طور نامحدود ادامه یابد.
تا سال ۲۰۱۷، اتحادیه اروپا تخمین زد که از هر ۱۰ زن، ۱ نفر از سن ۱۵ سالگی به بعد نوعی خشونت آنلاین را تجربه کرده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
دانشگاه مریلند آمریکا در پژوهشی در سال ۲۰۱۴ عنوان کرد که کاربران زن به طور متوسط ۲۵ برابر بیشتر از کاربران مرد با پیامهای تهدیدگر، ناسزاگویی، پیامهایی با کلمات رکیک و جنسیتزده و خشونت کلامی مواجه میشوند و قربانیان این آزار بیشتر در زنان میان ۱۸ تا ۳۰ ساله بودهاند. براین اساس در بسیاری از کشورها زنان به دلیل ترس از عواقب اجتماعی، مایل به گزارشدهی در مورد ارتکاب خشونت سایبری علیه خود نیستند و در نتیجه فضا را برای مردانی که در این فضا اعمال خشونت میکنند، امنتر کردهاند.
تعریف ارزش مردانگی، از طریق قدرت بر زن
جامعهشناسان خشونت کلامی را اینطور تعریف میکنند: خشونت کلامی علیه زنان در فضای مجازی مجموعهای از رفتارهای زبانمحور در محیط آنلاین است که زنان را بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم هدف قرار میدهد و بهواسطه کلمات، تصاویر، کامنتها، پیامها یا حتی شوخیها، باعث ایجاد ترس، شرم، تحقیر، یا صدمه روانی میشود.
این خشونت معمولاً ریشه در کلیشهها، نگاه ابزاری به بدن زن و ساختارهای مردسالارانه دارد و چون "جسمی" یا "قابل مشاهده" نیست، اغلب نادیده گرفته میشود، اما اثرات روانی و اجتماعی آن بسیار جدی است.
بیشتر بخوانید: سازمان جهانی بهداشت: یک سوم زنان جهان قربانی خشونت بودهاند
علی رجبعلی، پژوهشگر جامعهشناسی در گفتوگو با دویچهوله فارسی در پاسخ به این پرسش که اصلا چرا بدن زن محور بسیاری از خشونتهای کلامی باید باشد، معتقد است: «ریشه این امر نه در واقعیت زیستی زنان بلکه در یک ساختار تاریخی و فرهنگی است که بدن زن را ابزار کنترل، مالکیت و تحقیر تعریف کرده است.»
به باور این پژوهشگر، در بسیاری از جوامع و بهطور برجسته در کشورهای خاورمیانه، زنان نه فقط بهعنوان یک فرد، بلکه بهعنوان نماد آبرو و حیثیت خانواده و جامعه محسوب میشوند. به همین دلیل هر نوع خشونت زبانی، به بدن زن نسبت داده میشود تا بیشترین حس تحقیر را ایجاد کند.
به گفته او، در جوامعی که آموزش جنسی غایب است، بدن زن تابو است و تابو بودن یک چیز باعث میشود آن چیز هم ابژه تمایل شود و هم ابزار تحقیر. علاوه براین، در فرهنگهایی که مردسالاری قوی است، ارزش مردانگی از طریق قدرت بر زن تعریف میشود. پس اگر بخواهند یک مرد را تحقیر کنند، همسر، دختر، مادر و یا خواهر او را مورد خشونت کلامی قرار میدهند و در واقع بدن زن تبدیل میشود به زبان غیرمستقیم برای تحقیر مردان.
اما سوال اینجاست که استفاده از خشونت کلامی چه تأثیری بر روان جمعی جامعه و بهویژه زنان دارد؟
کارشناسان معتقدند که فحاشیها و شوخیهای جنسی فقط یک گفتوگوی روزمره نیستند و روی روان جمعی زنان اثر عمیق میگذارند. این نوع زبان، احساس امنیت، ارزشمندی، اعتماد به نفس و حضور اجتماعی زنان را تضعیف میکند و در سطح جمعی، نوعی خشم، بیاعتمادی و خشونت پنهان تولید میکند.
بیشتر بخوانید: خودکشی زنان خانهدار ایرانی در سایه سیاستهای مردسالارانه حکومت
این پژوهشگر جامعهشناسی در پاسخ به این سوال که از نظر روانی، چه نیازی به خشونت کلامی علیه زنان و مورد اهانت قرار دادن زنان با فحشها و الفاظ رکیک جنسی است، میگوید: «وقتی افراد عصبانی میشوند یا حتی میخواهند شوخی کنند، سراغ فحشهای جنسی میروند چون این واژهها در فرهنگ مردسالار بیشترین قدرت را برای ضربه زدن دارند. این کلمات حامل دو نیاز پنهاناند: قدرتنمایی و تخلیه هیجان.»
به گفته او، از طرفی وقتی در جمع و یا در فضای مجازی خشونت کلامی علیه زنان خندهدار تلقی میشود، پذیرش اجتماعی آن بیشتر میشود و افراد میآموزند که خشونت کلامی را میتوان با طنز ارائه کرد بدون اینکه کسی واکنش جدی نشان دهد.
پیر بوردیو، جامعه شناس فرانسوی از مفهومی استفاده میکند به نام خشونت نمادین (Violence Symbolique) که ویژگیاش این است:
• خشونت دارد
• اما بهصورت طبیعی تجربه میشود
• قربانی آن را نقد نمیکند
• و جامعه نیز حساسیتش را نسبت به آن از دست میدهد.
علی رجبعلی، پژوهشگر جامعهشناسی در این باره توضیح میدهد: «فحشها و شوخیهای جنسی علیه زنان، دقیقاً همین کار را میکنند. هر تکرار، یک لایه از حساسیت جامعه را کم میکند و در نهایت قبح آن ریخته و به امری معمولی و روزمره در جامعه بدیل میگردد.»
تحقیر، بهعنوان یکی از اصلیترین ابزار حفظ قدرت
به باور کارشناسان، تأثیر خشونت سایبری بر قربانیان عمیق است و بسیاری از آنها اضطراب، افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را تجربه میکنند. ماندگاری محتوای این نوع خشونت اغلب باعث میشود قربانیان احساس کنند در دام افتادهاند و قادر به فرار یا عبور از آزار و اذیت نیستند. این در حالیست که پژوهشگران معتقدند، خشونت کلامی غالباً محرک و مقدمه خشونت فیزیکی خطرناک به دلیل پررنگ شدن مفاهیمی از جمله ""ناموس" و "غیرت" و عامل انتقامگیری و ایجاد دور تسلسل خشونت و جرم و جنایت در جامعه است.
بیشتر بخوانید: سازمان ملل: رشد جنگ و نزاع در جهان خشونت علیه زنان را تشدید کرده است
اومای رادمهر، فمینیست اینترسکشنال و عضو شورای مرکزی "کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان" به دویچه وله فارسی میگوید: «تکرار این نوع زبان خشونتآمیز قطعا میتواند باعث عادیسازی خشونت علیه زنان در ناخودآگاه جمعی شود و این یکی از خطرناکترین اثرات زبان جنسیتزده و خشونت کلامی است.»
به گفته او، زبان، حاوی معنا است. با تکرار، این معنا در سطح ناخودآگاه جای میگیرد. پیامها و معناهای نهفته خشونت کلامی علیه زنان در نتیجه تکرار دائمی در مکالمات روزمره، در سطح ناخودآگاه حتی در بین کسانی که آگاهانه مخالف خشونتاند نیز جای میگیرد.
رادمهر نیز در توضیح این که استفاده از این نوع فحاشی چه تأثیری بر روان جمعی جامعه و بهویژه زنان دارد، میافزاید: «آمار بسیار بالای عملهای زیبایی زنان وقتی کنار زبان جنسیتزده و خشونت کلامی علیه زنان قرار میگیرد، تصویری روشن از یک چرخه فشار اجتماعی میسازد. در این چرخه، زبان نقش مهمی در شکل دادن به تصویر ذهنی زنان از ارزش خود و بدنشان دارد. وقتی بدن زن در فحاشیها، شوخیها و تحقیرهای روزمره هدف قرار میگیرد، پیامی پیوسته به جامعه ارسال میشود: "ارزش زن = بدن اوست".»
به گفته او، این امر باعث میشود زنان نسبت به بدن خود حساسیت افراطی پیدا کنند و بیشتر مایل به ایجاد تغییراتی در آن باشند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
عضو شورای مرکزی "کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان" در پاسخ به این سوال که چرا اکثرا خود زنان هم این الفاظ و خشونتهای کلامی و جنسیتزده را استفاده میکنند، میافزاید: «زنان هم نه از سر قدرت، بلکه از سر فشار ساختاری در این چرخه گرفتار میشوند. وقتی زنی در فرهنگی مردسالار رشد میکند، به تدریج همان ارزشها را درونی میکند. این یعنی زن، ساختار مردسالاری را از بیرون نمیبیند، بلکه آن را یک "نُرم طبیعی" میپندارد.»
به گفته او، وقتی زن در جامعهای زندگی میکند که زبان قدرت، مردانه است و خشونت کلامی نشانه "زور" و "مردانگی" تلقی میشود، او ممکن است تلاش کند با واردشدن به این گفتمان، قدرت نمادین کسب کند. ولی درواقع زن با استفاده از این زبان، ناآگاهانه، قدرت مردسالارانه را بازتولید میکند، نه قدرت خودش را.
دونالد ترامپ با احتیاط نسبت به نتایج مذاکرات در ژنو ابراز خوشبینی کرده است. اروپا میکوشد حداکثر نظرات خود را در طرح وارد کند. روسیه با تغییر طرح ترامپ مخالفت کرده و صدراعظم آلمان میگوید بدون روسیه کار پیش نمیرود.دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، نسبت به نتیجهٔ گفتوگوهای ژنو دربارهٔ طرح صلح آمریکا برای پایان دادن به جنگ اوکراینبا احتیاط ابراز خوشبینی کرده و گفته است که "ممکن است اتفاق خوبی در حال رخ دادن باشد".
واشنگتن هفته گذشته این پیشنهاد را به کییف ارائه داد و تا روز پنجشنبه، ۲۷نوامبر، برای پاسخ مهلت تعیین کرد. سپس هیئتهای اوکراین و آمریکا روز یکشنبه در ژنو با حامیان کلیدی اروپایی اوکراین درناتو، دیدار کردند. کاخ سفید پس از این نشست اعلام کرد که "چارچوب صلح بهروز و اصلاح شده" و تصمیمگیری نهایی درباره متن تدوینشده بر عهدهٔ ترامپ و ولادیمیر زلنسکی خواهد بود.
ترامپ روز دوشنبه در شبکه Truth Social خود نوشت: «آیا واقعاً ممکن است پیشرفت بزرگی در مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین صورت گرفته باشد؟ تا زمانی که آن را نبینید باور نکنید، اما شاید اتفاق خوبی در حال رخ دادن باشد.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچهوله
وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، پیشتر گفته بود که آمریکا و اوکراین "پیشرفت چشمگیری" در مورد این چارچوب داشتهاند، اما تأکید کرد که توافق روسیه برای پایدار ماندن هرگونه توافق ضروری است.
اگرچه متن ۲۸ مادهای اولیه علنی نشده، ولی رسانههای مختلف گزارش دادهاند که این طرح شامل بندهایی است که کییف و حامیان اروپاییاش قبلاً رد کرده بودند؛ از جمله:
به رسمیت شناختن عملی کنترل روسیه بر کریمه و دونباس،
کنار گذاشتن تلاش اوکراین برای پیوستن به ناتو،
و کاهش شمار نیروهای ارتش اوکراین.
طبق گزارش رویترز، کشورهای اروپایی حامی اوکراین نسخهٔ تعدیلشدهای ارائه دادهاند که محدودیتها بر نیروهای مسلح اوکراین و موضوع واگذاری سرزمینی را تعدیل میکند.
کرملین روز دوشنبه گفت که هیچ اطلاعات رسمی دربارهٔ نتیجه مذاکرات ژنو یا نسخه اصلاحشده پیشنهاد دریافت نکرده و از اظهارنظر دربارهٔ گزارشهای رسانهای خودداری کرد.
روسیه پیشتر تأیید کرده بود که پیشنویس واشنگتن را دریافت کرده است؛ ولادیمیر پوتین نیز روز جمعه اظهار داشت که "این طرح میتواند مبنایی برای یک توافق صلح نهایی باشد.“
موضع منفی روسیه در باره تجدیدنظر در طرح ترامپ
روسیه پیشنهاد متقابل اروپا دربارهٔ طرح صلح اوکراین را رد کرد. مسکو روز دوشنبه اعلام کرد که این پیشنهاد "کاملاً غیرسازنده" بوده و برای روسیه قابل قبول نیست. یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین، گفت که این نسخهٔ اروپایی کارآمد نیست. پیش از این، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، پس از مذاکرات مشترک با آمریکا در ژنو دربارهٔ طرح صلح، از "پیشرفت" سخن گفته بود.
زلنسکی روز دوشنبه گفت: «بههمراه طرف آمریکایی، ما توانستیم موارد فوقالعاده حساس را وارد طرح کنیم..»
نمایندگان اوکراین، آمریکا و اروپا روز یکشنبه ۲۳ نوامبر بر روی یک «چارچوب صلح بهروزشده و اصلاحشده» از طرح ترامپ به توافق رسیدند که قرار است روی آن بیشتر کار شود.
کاخ سفید نیز بهصورت جداگانه اعلام کرد که هیئت اوکراینی تأکید کرده که پیشنویس جدید "منافع ملی اوکراین" را بازتاب میدهد و به "نیازهای استراتژیک اصلی آن" پاسخ میدهد. روستم عمرُف، عضو هیئت اوکراین و دبیر شورای امنیت و دفاع ملی این کشور، گفته بود نسخه جاری این سند، که همچنان در مرحله پایانی تأیید است، "اکثر اولویتهای اساسی اوکراین" را در بر میگیرد.
با وجود رد نسخه اروپایی، دولت روسیه روز دوشنبه اعلام کرد نسخهٔ اولیه آمریکا میتواند "پایهٔ یک راهحل" باشد. اوشاکوف گفت: "بسیاری از مفاد این طرح کاملاً قابل قبول هستند."
واکنش اروپا: «پایهای محکم» برای ادامهٔ مذاکرات
اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، نتیجه مذاکرات ژنو درباره طرح آمریکا برای پایان جنگ روسیه علیه اوکراین را "پایهای محکم" برای پیشرفتهای بیشتر توصیف کرد. او گفت که حضور قوی اروپا و هماهنگی مؤثر باعث شده که "پیشرفت خوبی" حاصل شود.
فون درلاین تأکید کرد که اروپا باید متحد بماند و همچنان منافع اوکراین در اولویت باشد: «موضوع امنیت کل قاره ماست؛ اکنون و در آینده.»
او یادآور شد که احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین اصل اساسی مذاکرات است و تنها اوکراین حق دارد دربارهٔ نیروهای مسلح خود تصمیمگیری کند.
"فضای جدید در گفتوگوهای صلح"
آنتونیو کوستا، رئیس شورای اتحادیه اروپا نیز پس از دیدار در لواندا (آنگولا) گفت که اکنون «انرژی جدیدی» در روند مذاکرات صلح ایجاد شده است. او افزود که برخی مسائل هنوز حلنشده باقی ماندهاند، اما مسیر کلی «مثبت» است.
او تأکید کرد که موضوعاتی که مستقیماً به اتحادیه اروپا مربوط میشوند، مانند تحریمهای اتحادیه اروپا علیه روسیه و نحوه برخورد با داراییهای مسدودشده بانک مرکزی روسیه در اروپا، نیازمند مشارکت کامل و تصمیمگیری مستقیم اتحادیه اروپا هستند.
کوستا، همانند فون درلاین، از کشورهای عضو اتحادیه خواست که در روند مذاکرات "در کنار هم بمانند."
مرتس: مهم آمدن روسیه به پشت میز مذاکره است
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، برخلاف ایالات متحده آمریکا، انتظار ندارد که تا روز پنجشنبه در گفتوگوهای مربوط به اوکراین پیشرفت سریعی حاصل شود. او روز دوشنبه در لوندا، پایتخت آنگولا گفت: «این یک روند دشوار است و در این هفته حداکثر گامهای کوچکی برداشته خواهد شد. من انتظار ندارم که در این هفته به یک پیشرفت بزرگ برسیم.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مرتس پیش از این در نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا درباره مذاکرات اوکراین که با ابتکار آمریکا آغاز شده، شرکت کرده بود.
اوبا تأکید بر این که تلاشها برای پایان دادن به جنگ، بهواسطه ابتکار دولت آمریکا، جان تازهای گرفته است، افزود: «این سند اکنون در بخشهای اساسی اصلاح شده، در حال هماهنگی است و سپس به موضع مشترک آمریکاییها، اروپاییها و اوکراین تبدیل خواهد شد. بعد از آن، روسیه باید پای میز مذاکره بیاید.»
صدراعظم آلمان در ادامه گفت که در چارچوب نشست اتحادیه اروپا برای اعمال فشار شدید بر روسیه تلاش کرده است. مرتس تأکید کرد: «اکنون حرکت تعیینکننده باید از سوی روسیه انجام شود. تا زمانی که چنین حرکتی دیده نشود، هیچ روندی وجود نخواهد داشت. و وقتی روندی وجود نداشته باشد، صلحی هم در کار نخواهد بود.» او افزود که روسیه باید پای میز مذاکرات حاضر شود.
آتشی که در دو مرحله حدود یک ماه جنگلهای الیت چالوس را فرا گرفته بود ظاهرا بالاخره مهار شده است. اما علت این آتشسوزیهای مداوم چیست و برای مهار و پیشگیری آن چه باید کرد؟یک ماه است که آتشبه جان جنگلهای الیت چالوس افتاده است. مقامات رسمی میگویند آتش در مرحله اول مهار شد اما مرحله دوم از حدود یک هفته پیش دوباره آغاز شد. یکشنبه شب دوم آذر منابع رسمی اعلام کردند که آتش مهار شده است. منابع محلی به دویچه وله گفتهاند که آتش به صورت نقطهای باقی مانده و "در حال لکهگیری منطقه هستند".
این اولین بار نیست که آتش، جنگلهای ایران را خاکستر میکند. در سالهای اخیر میزان آتش سوزی در جنگلهای ایران سیری به طور محسوس صعودی داشته است؛ از زاگرس تا خزر جنگلها دچار حریق شده و بخشی از آنها کاملا از بین رفته است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بر اساس دادههای مرکز کوپرنیک ESSD (سیستم دادههای علمی زمین) آتشسوزیها در فصل پاییز ۲۵-۲۰۲۴ در ایران از نظر تعداد و مساحت آتشسوزیها یکی از شدیدترین موارد از سال ۲۰۰۲ به این سو بوده است. در این بازه زمانی چندین آتشسوزی در جنگلهای استانهای خوزستان، کردستان و جنگلهای هیرکانی در شمال ایران رخ دادهاند.
سال گذشته تقریبا همین روزها بود که ۷۰ نفر از کارشناسان و اساتید جنگلداری و مرتع در ایران نامهای به مسعود پزشکیان نوشته و از او خواستند قوانین مصوب درباره جنگلها را اجرایی کند. نویسندگان این نامه مشخصا خواستههای زیر را مطرح کردند: « توجه بیشتر و جدی به وضعیت جنگلهای کشور، پایبندی به قانون، ارتقای جایگاه شورای علمی-فنی سازمان با تصویب هیات دولت، استمرار فعالیت طرحهای متوقف شده بدون برداشت درختان سرپای سالم و امکان نظارت انجمنهای علمی بخش بر فعالیتهای سازمان منابع طبیعی.» و این خواستها را "کمترین توقعی" دانستند که از دولت انتظار میرود.
اینک یک سال از ارسال این نامه میگذرد و بار دیگر آتش به جان جنگلهای ایران افتاده است.
لیلا مرگن، دانشآموخته علوم جنگل و خبرنگار محیط زیست یکی از امضاکنندگان این نامه بود. او به دویچه وله میگوید در یک سال اخیر دو نامه به رییس جمهوری نوشته شده و در نامه دوم مشخصا از ریاست جمهوری درخواست شده تا طرحهای مدیریتی جنگلهای ایران در ابتدای برنامه ششم توسعه برای جلوگیری از بهرهبرداری بیش از حد از جنگلها را که متوقف شده بود دوباره راهاندازی کند. قرار بود ظرف سه سال برنامه جایگزین برای این طرحها ارائه شود، ولی با گذشت نزدیک به ۱۰ سال هنوز برنامه جایگیزینی برای آن ارائه نشده است.
به گفته این کارشناس، راه افتادن این طرحها باعث حضور بیشتر نیروهای تخصصی و نیز حضور بیشتر بخش خصوصی در عرصه جنگلداری شده و احتمال مقابله با حریق و پیشگیری از حریق به صورت زمینی بیشتر فراهم میشود. اما متاسفانه هیچیک از این خواستها هنوز برآورده نشده است.
"انفعال" سازمان محیط زیست
جنگلهای الیت چالوس که این بار طعمه حریق شدند در داخل منطقه محافظتشده بودند و در حقیقت سازمان حفاظت از محیط زیست موظف بوده از این مناطق حفاظت ویژه کند. این در حالی است که به گفته خانم مرگن، بعد از گذشت ۱۸ تا ۱۹ روز از آغاز آتشسوزی تازه سازمان حفاظت از محیط زیست وارد عمل شده و بر عملیات اطفای حریق نظارت میکند.
لیلا مرگن میگوید: «همه جنگلها مهم هستند، چه حفاظت شده و چه غیر حفاظت شده ولی ما عرصهای را حفاظت شده اعلام میکنیم که واجد ارزشهای زیستی خاصی هستند و برای همین حفاظت شده اعلام میشوند ولی میبینیم که سازمان محیط زیست در قبال منطقه حفاظت شده تحت مدیریت خودش خوب عمل نکرد، حداقل اگر نگوییم منفعل بوده ولی خوب عمل نکرده و با تاخیر عمل کرده است.»
علت وقوع آتش؛ از احتمال عامل انسانی تا خشک بودن زمین
هربار که آتشسوزی در جنگلهای ایران رخ میدهد عوامل گوناگونی برای علت وقوع آن اعلام میشوند اما بیش از همه بر عوامل انسانی تاکید میشود.
بیشتر بخوانید:کمک ترکیه و آمادگی روسیه و بلاروس برای مهار آتش در جنگل الیت
در جریان آتشسوزی اخیر جنگل الیت نیز رضا افلاطونی رییس سازمان جنگلها درباره علت اولیه این آتشسوزی گفت: «گروههای کارشناسی در محل حضور دارند و منشأ دقیق حادثه را بررسی میکنند. با این حال شواهد اولیه احتمال دخالت عامل انسانی را تقویت میکند.»
لیلا مرگن با اشاره به موقعیت این جنگلها و صعبالعبور بودن آنها احتمال شروع آتشسوزی توسط گردشگران را منتفی میداند و معتقد است اگر عامل انسانی دخیل بوده باشد تنها میتواند "کار شکارچیان باشد".
او میگوید: «جامعه محلی و مردم عادی که برای تفرج، بی قاعده وارد جنگل میشوند در مناطق صعب العبور تردد نمیکنند. مناطق صعبالعبور فقط محلهایی است که افراد خاصی با اهداف خاص در آن تردد میکنند و یک گروه از این افراد میتوانند شکارچیان باشند. حداقل برآوردهای ما این را نشان میدهد.»
او با اشاره به اینکه ایران امسال خشکترین پاییز صد سال اخیر را تجربه میکند میگوید: «از تابستان کف جنگلهای هیرکانی ترک خورده بود و لاش-برگهای زیادی که کف جنگل جمع شده بودند خودشان مثل یک مخزن باروت هستند. ما نمیدانیم چه عاملی باعث آتش سوزی شده یعنی عمدی بوده، یکی رفته کبریت زده و این لاش-برگها را سوزانده یا پوکه داغ فشنگ یک شکارچی توانسته یک همچین بلایی سر جنگلها نازل بکند.»
اما چرا و چگونه شکارچی میتواند وارد منطقه حفاظتشده بشود؟
پاسخ این پرسش از دید خانم مرگن تنها کمبود نیروی انسانی است. او برای ما توضیح میدهد که منابع محلی به او گفتهاند "تنها یک محیطبان در سراسر این عرصه وجود داشته است و خب مسلم است که یک نفر نمیتواند منطقهای با آن وسعت را به طور کامل تحت نظر بگیرد."
به گفته مرگن پس از شروع آتشسوزی تنها محیطبان منطقه سراغ منابع طبیعی میرود، منابع طبیعی پنج نفر را در اختیار او میگذارد و این شش نفر چهار روز به تنهایی سعی در کنترل آتش داشتهاند که مشخص است موفق نشدهاند.
"این آینده جنگلهای ماست که میسوزد"
به گفته این کارشناس محیط زیست اگر در همان ساعات اولیه، آتشسوزی جدی گرفته میشد و از سوی برخی اعلام نمیشد که "فقط دود است" یا "آتشسوزی سطحی است" و بلافاصله ستاد بحران تشکیل میشد شاید دامنه آتش اینقدر گسترش نمییافت. به خصوص در زمانی که همه کارشناسان نسبت به خشک بودن این پاییز و وزش بادهای گرم از مدتها پیش هشدار داده بودند.
او ادامه میدهد: «ما در هر آتش سوزی یک نسل از جنگل را از دست میدهیم، معمولا نهالهای بین یک تا ده ساله آسیب میبینند و وقتی که اعضای جوان یک جمعیت حذف بشوند، در آینده و توالی آن اکوسیستم تاثیر خیلی جدی دارد. ولی من واقعا نمیدانم چرا در ایران آتش سوزیهای سطحی را جدی نمیگیرند و میگویند آتش سوزی سطحی است و ما آتشسوزی تنهای و تاجی نداریم. بله ممکن است بگوییم تعداد درختانی که آتش گرفته خیلی کم است ولی مهم آینده جنگل است و ما داریم آینده جنگلهایمان را با همین آتشسوزی که اسمش را سطحی میگذاریم، از دست میدهیم.»
گردشگری بیقاعده؛ بلای جان جنگلها
برای از بین رفتن جنگلهای ایران دلایل گوناگونی از سوی کارشناسان مطرح میشود از جمله آنها میتوان به زمینخواری، جنگلزدایی، دپوی زباله، چرای بیرویه دامها و عوامل دیگری اشاره کرد. اما از دید خانم مرگن در آتشسوزی جنگلها بیش از همه گردشگری بیرویه مقصر است.
او میگوید: «گردشگری به عنوان نسخه شفابخش و نجات دهنده جنگلهای هیرکانی معرفی میشود در صورتی که گردشگری بی قاعده خودش بزرگترین سم و تهدید برای جنگلهای ایران است چون گردشگرها به دوردست ترین نقاط رفته و زبالهها را به آنجا منتقل میکنند و هیچکس هم نیست زبالهها را جمع کند.»
کافی است زبالههایی که گردشگران به جا میگذارند حاوی قوطی کنسرو یا یک تهسیگار یا یک تکه آینه باشد، این ترکیب حتی نیاز به صاعقه هم ندارد بلکه با تابش مستقیم خورشید تبدیل به آتشی میشود که آینده ایران را میسوزاند.
این خبرنگار محیط زیست به عادت ایرانیها در گردشگری اشاره میکند و اینکه هرجا که گردشگران میروند بلافاصله آتش روشن میکنند و همین در بسیاری موارد نقطه شروع جنگل سوزی است. به همین دلیلی خانم مرگن تاکید میکند که به هیچ وجه نباید در جنگلها آتش روشن کرد. همچنین باید بسیار حساس بود و به محض دیدن هر دودی موضوع را به مراجع ذیصلاح اطلاع داد.
او به نقش مدیریت دولتی در این میان اشاره کرده و میگوید: «در فصلهای خشک، دولت باید سختگیریهای بیشتری برای حضور گردشگر در طبیعت داشته باشد. در فصلهای خشک صدور مجوز شکار باید قدغن بشود یا حداقل با نظر کارشناسان این حوزه طوری مدیریت شود که شکارچی کاملا کنترلشده به محیط برود که اگر پوکه فشنگی افتاد بلایی سر منطقه نیاید.»
با این همه مرگن تایید میکند که همه اینها به پول، امکانات و نیروی انسانی نیاز دارد که به گفته او "متاسفانه هیچ کدامش را نداریم" و به همین دلیل او میگوید: «اینقدر مشکل داریم که محقق کردن نسخههایی که کارشناسان میپیچیند کار بسیار سختی خواهد بود.»
شاید به همین دلیل است که نهادهای مدنی و گروههای محیط زیستی تمرکزشان را بر روی مردم گذاشتهاند و بیش از همه دست یاری به سوی مردم دراز کردهاند، مردمی که باید بدانند مرگ جنگلها مرگ فرزندان آنهاست.
"ریههای ایران" در حال سوختن
ایران کشوری خشک و کمآب است و این یک واقعیت است اما روند خشکتر شدن این کشور حداقل از دهه ۱۳۹۰ تسریع شده است. از همان زمان آتشسوزیهای گسترده در جنگلها نیز بیشتر شد و اکنون با گذشت بیش از یک دهه مشکلات همچنان پابرجاست.
لیلا مرگن در این باره میگوید: «تا به امروز هر بار که سالهای خشک آمده و ما بحران آتش سوزی در جنگل داشتیم بحث این بوده که باید در کشور پایگاههای تخصصی اطفای حریق تشکیل شود. یک روز گفتند جا برای فرود هلیکوپتر نداریم، یک روز گفتند پول نداریم بالگرد بخریم، هر دفعه یک موضوعی مطرح شده ولی واقعیت این است که اطفای حریق یک موضوع کاملا تخصصی است. ما در جریان اطفای حریق جنگل کشته میدهیم.»
بیشتر بخوانید: پس از سه هفته آتش در جنگلهای هیرکانی شدت بیشتری گرفته است
او تصریح میکند که اطفای حریق با نوع برخورد با سیل و زلزله و رانش زمین فرق میکند و نیاز به افراد آموزشدیده و همکاریهای بینالمللی دارد: «ما نیاز به همکاریهای بینالمللی داریم، نیاز داریم تا به مجموعههای جهانی که برای اطفاء حریق شکل گرفته بپیوندیم، از نسخهها، توصیهها، عکسهای هوایی و امکاناتی که آنها دارند استفاده بکنیم. ما خیلی جنگل نداریم که بنشینیم نگاه کنیم که بسوزند. اینها ریههای ایران و ریههای جهان هستند و باید حفظشان کنیم.»
"قبل از دیر شدن به داد هیرکانی برسیم"
از آستارا در شمال غربی ایران تا گلیداغ در شرق استان گلستان خطی سبز در امتداد خزر به طول تقریبی ۵۰۰ کیلومتر کشیده شده که ریه ایران است. جنگلهای هیرکانی نامش را از نام قدیم گرگان؛ "هیرکان" گرفته و عمری بالغ بر ۴۰ میلیون سال دارد.
۶۰ گونه پستاندار، ۱۸۰ گونه پرنده و بیش از ۳۰۰ نوع گونه گیاهی در این جنگلها حیات دارند. وسعت این گونه جنگل حدود دو میلیون هکتار است که بزرگترین منطقه جنگلی ایران محسوب میشود اما در مقایسه با مساحت کل ایران و وسعت کویر ایران چیزی شبیه "یک ابروی باریک" است.
لیلا مرگن با ذکر این تشبیه میگوید: «جنگل های هیرکانی کانون جذب رطوبت و در واقع ابرهای آسمانند و اگر این جنگلها نباشند یا در واقع به خاطر شرایط حذف شوند، امکان سکونت در شمال ایران از دست میرود.»
او تاکید میکند که "نشانههای بیابانی شدن در جنگلهای هیرکانی به وضوح خودش را نشان میدهد" و میگوید: «بستر پارک ملی گلستان تبدیل شده به کانون ریزگرد و ریزگردهای کف جنگل دارد مردم استان گلستان را دچار مشکل میکند. پارک ملی گلستان منطقه تحت حفاظت سازمان محیط زیست است و سازمان محیط ز
سه ژنرال اسرائیلی به دلیل "کوتاهیها پیش از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳" از کار برکنار شدهاند. همچنین فرماندهان نیروهای دریایی و هوایی مورد مجازات قرار گرفتهاند. دولت اسرائیل با تشکیل یک کمیسیون ملی تحقیق مخالف است.در پی انتشار یک گزارش کارشناسیکه اخیراً نهادهای امنیتی اسرائیل را به «نقصهای سیستماتیک» در جلوگیری از حمله گسترده حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ متهم کرده بود، ارتش اسرائیل چندین مقام ارشد را برکنار کرد؛ اقدامی که گفته میشود در دولت با واکنش منفی روبهرو نشده است.
سه ژنرال ارتش در ارتباط با گزارش یادشده و به دلیل کوتاهی پیش از حمله ۷ اکتبر حماس از خدمت برکنار شدهاند.
ایال زمیر، رئیس ستاد ارتش، اعلام کرد این ژنرالها دیگر بخشی از ارتش یا نیروهای ذخیره نخواهند بود. او آنان را به مسئولیت شخصی در عدم جلوگیری از حمله متهم کرد.
افراد برکنار شده عبارتاند از: اَهَرون حَلیوا، رئیس پیشین اطلاعات ارتش، اودد باسیوک، رئیس پیشین اداره عملیات و یارون فینکلمن، فرمانده پیشین منطقه جنوبی.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
حلیوا و فینکلمن پیشتر به دلیل همین ناکامیها استعفا داده بودند. باسیوک نیز پس از جنگ اسرائیل–ایران در ژوئن، بازنشسته شده بود. افزون بر این، علیه فرمانده نیروی هوایی تومر بار و فرمانده نیروی دریایی دیوید ساعار سَلمَه مجازات انضباطی اعمال شد. هشت ژنرال و افسر ارشد دیگر نیز مورد مواخذه قرار گرفتند.
انتقادهای گزارش کارشناسی
این برکناریها پس از انتشارگزارشی در ماه نوامبر انجام شد که عملکرد ارتش پیش از حمله حماس را بررسی کرده بود. گزارش مذکور از یک «نارسایی سازمانی و ساختاری مزمن» سخن گفت و تصمیمگیریهای نادرست در شب ۷ اکتبر و مشکلات در سلسلهمراتب فرماندهی را مورد انتقاد قرار داد.
در گزارش آمده است که میان "واقعیت میدانی و استراتژیک" و "برداشت ارتش از وضعیت غزه و حماس" شکاف وجود داشته است. همچنین تأکید شد که دستگاه اطلاعاتی ارتش با وجود اطلاعات کافی نتوانسته بود هشدار لازم درباره این حمله گسترده ارائه کند.
وزیر دفاع اسرائیل، یسرائیل کاتس، روز دوشنبه، ۲۴ نوامبر (۳ آذر) اعلام کرد که گزارش یادشده بهطور "دقیق" دوباره بررسی خواهد شد. رسانههای اسرائیل گزارش دادهاند که کاتس از طریق رسانهها از برکناریها مطلع شده و به شدت ناراحت شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اختلاف میان وزیر دفاع و رئیس ستاد موضوع پنهانی نیست؛ زمیر اخیراً از دولت فاصله گرفته و دو هفته پیش خواستار یک "بررسی نظاممند" درباره حوادث مرتبط با ۷ اکتبر شد. با وجود مطالبات گسترده عمومی و از سوی مخالفان سیاسی، دولت اسرائیل تاکنون از تشکیل کمیسیون ملی تحقیقدرباره خطاهای احتمالی نهادهای امنیتی خودداری کرده است. نتانیاهو تأکید کرده که بررسی خطاهای سیاسی باید پس از پایان جنگ غزه انجام شود.
در حمله گسترده حماس و گروههای همپیمان در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، بنا بر آمار اسرائیل، بیش از ۱۲۰۰ نفر کشته و حدود ۲۵۰ نفر به غزه ربوده شدند. این حمله جرقه جنگ غزه را زد؛ جنگی که اسرائیل در آن با شدت عملیات نظامی انجام داد. طبق آمار ارائهشده از سوی حماس، بیش از ۶۹ هزار نفر در این جنگ کشته شدهاند. از ۱۰ اکتبر آتشبسی شکننده در این منطقه برقرار است.
دولت آلمان کمیسیونی تخصصی برای افزایش حمایت از کارگران جنسی تشکیل داد. وظیفه این کمیسیون، ارائه پیشنهادهایی برای اقدامات قانونی یا غیرالزامآور است. منتقدان قانون فعلی حمایت از کارگران جنسی را "شکستخورده" میدانند.کارین پرین، وزیر خانواده آلمان از حزب دموکرات مسیحی، یک کمیسیون کارشناسی مستقل را منصوب کرده که قرار است در ماههای آینده پیشنهادهایی را برای افزایش حمایت از کارگران جنسی تدوین و ارائه کند.
پرین امروز دوشنبه ۲۴ نوامبر (۳ آذر)، همزمان با آغاز کار این کمیسیون، گفت که اعضای آن قرار است توصیههایی ارائه دهند «تا سیاستگذاران بتوانند بر مبنای آن تصمیماتی مستدل و دقیق برای حمایت از کارگران جنسی اتخاذ کنند». او افزود: «مبارزه با کار اجباری جنسی، قاچاق انسان و خشونت، از اولویتهای اصلی دولت آلمان است.»
این کمیسیون قرار است برای دولت فدرال، ایالتها و شهرداریها، مجموعهای از پیشنهادهای قانونی و یا غیرالزامآور را برای بهبود سطح حمایت و حفاظت از کارگران جنسی ارائه کند. پیشنهادهای قانونی اولیه قرار است ظرف ۱۲ ماه و اقدامات گستردهتر طی ۱۸ ماه آینده ارائه شوند.
تشکیل کمیسیونی با ۱۲ کارشناس
به گفته این وزارتخانه، کمیسیون مزبور متشکل از ۱۲ کارشناس از حوزههایی چون پیگرد کیفری، خدمات اجتماعی و بهداشت است. ریاست کمیسیون را تیلمن بارچ، حقوقدان، بر عهده دارد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
با این حال، "انجمن صنفی خدمات اروتیک و جنسی" این ترکیب را مورد انتقاد قرار داده و گفته است که افرادی که واقعاً در حوزه خدمات جنسی کار میکنند، در کمیسیون نمایندهای ندارند.
پایه کار این کمیسیون، ارزیابی منتشرشده در ماه ژوئن گذشته از "قانون حمایت از کارگران جنسی" است که نشان میدهد این قانون که از سال ۲۰۱۷ لازمالاجراست، نقاط ضعف جدی دارد.
منتقدان قانون فعلی را "شکستخورده" میدانند
کار و خدمات جنسی در آلمان، سال ۲۰۰۲ میلادی در دولت ائتلافی متشکل از سوسیال دموکراتها و سبزها قانونی شد. طبق قانون حمایت از کارگران جنسی، ثبتنام برای فعالان این حوزه اجباری است و کسبوکارهای مرتبط با آن، مانند روسپیخانهها، نیازمند دریافت مجوز هستند.
در حالی که کار اجباری جنسی و قاچاق انسان همچنان در آلمان جرم محسوب میشود و قانون قرار بوده امنیت و شرایط کاری بهتری برای کارگران جنسی فراهم کند، منتقدان قانون فعلی را شکستخورده میدانند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
یولیا کلوکنر، رئیس مجلس نمایندگان آلمان (بوندستاگ) از حزب دموکرات مسیحی، اخیراً با تأکید بر حقوق زنان، خواستار وضع مقررات سختگیرانهتری در این زمینه شد.
کلوکنر گفت: «من کاملاً باور دارم که ما باید سرانجام کار جنسی و خرید خدمات جنسی در کشورمان را ممنوع کنیم.» به گفته او، قوانین موجود به اندازه کافی از کارگران جنسی محافظت نمیکنند و خشونت، سلطه مردان و اجبار در این حوزه همچنان ادامه دارد. کلوکنر همچنین آلمان را "روسپیخانه اروپا" توصیف کرد.
طبق اعلام اداره آمار آلمان، سال گذشته حدود ۳۲ هزار و ۳۰۰ کارگر جنسی ثبتشده در این کشور وجود داشته است. با این حال، تعداد واقعی آنها بسیار بیشتر از این برآورد میشود.
در حالی که عدم آمادگی حزبالله برای خلع سلاح عامل عمدهای در تداوم حملات اسرائیل و کشتن فرماندهان حزبالله تلقی میشود، جمهوری اسلامی لازمه مقابله با این حملات را "مقاومت و تجدید نظر در خویشتنداری" حزبالله میداند.جمهوری اسلامی نسبت به کشتهشدن رئیس ستاد نظامی حزبالله لبنان با آمیزهای از خشم و تهدید واکنش نشان داده است. هیثم علی طباطبایی که از نظر فرماندهی تنها یک رتبه پایینتر از نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله، محسوب میشد، روز یکشنبه ۲۳ نوامبر (۲ آذر) در حملههدفمند اسرائیل در جنوب بیروت کشته شد.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی صبح روز بعد در بیانیهای اقدام اسرائیل را "عمل تروریستی و جنایت جنگی" توصیف کرد و خواهان آن شد که به دلیل "نقض فاحش آتشبس نوامبر ۲۰۲۴ و تعرضی وحشیانه علیه تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی لبنان" رهبران اسرائیل محاکمه و مجازات شوند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
بیانیه همچنین با متهم کردن سازمان ملل و شورای امنیت به "بیعملی و سکوت" در برابر اقدامات اسرائیل خواهان "اقدام جدی از سوی جامعه بینالمللی برای مقابله با تروریسم سازمانیافته و جنگافروزی رژیم صهیونیستی علیه لبنان و دیگر کشورهای منطقه " شده است.
گرچه در بیانیه وزارت خارجه جمهوری اسلامی شعار و تهدید همیشگی حکومت علیه موجودیت اسرائیل به صراحت مطرح نشده، ولی در موضعگیری خشمآلود علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی این تهدید دوباره محوریت دارد. او در پیامی در شبکه اکس نوشت «طباطبایی و همراهانش به آرزوی خود (شهادت) رسیدند، اما نتانیاهو آنقدر ماجراجویی خود را ادامه میدهد تا همه دریابند راهی جز مقابله با این رژیم جعلی باقی نمانده است.»
در تعلیق میان خلع سلاح و حملات اسرائیل
حزبالله لبنان به عنوان یکی از مقتدرترین شاخههای "محور مقاومت" و "نیروهای نیابتی" جمهوری اسلامی بهخصوص از زمان حمله حماس به اسرائیل و تحرکات نظامیای که در همبستگی با این گروه تروریستی در پیش گرفت زیر سنگینترین ضربات ارتش اسرائیل بوده که به نابودی بخش بزرگی از ساختارها و کادر فرماندهی آن و ویرانیهای گسترده در لبنان انجامیده است.
شلیک موشکی حزبالله به شمال اسرائیل، که از روز پس از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، موجب تخلیه ۶۰ هزار نفر و وارد شدن خسارت گسترده به چندین منطقه در این کشور شد. تشدید تنش در شهریور ۱۴۰۳به جنگی تمامعیار انجامید که اسرائیل در آن بخش بزرگی از رهبری و زرادخانه حزبالله را نابود کرد.
توافق آتشبسی که یک سال پیش حدودأ در چنین روزهایی امضا شد، از جمله ناظر بر خلع سلاح حزبالله در قبال عقبنشینی کامل نیروهای اسرائیل از جنوب لبنان است.
اسرائیل در هفتههای اخیر حملات خود علیه حزبالله را افزایش داده و این گروه را متهم میکند که آتشبس یکساله را نقض کرده، در حال بازسازی تواناییهایش است و دولت لبنان نیز در خلع سلاح این گروه کوتاهی میکند.
یک منبع امنیتی اسرائیل به شبکه العربیه الحدث گفت که با تنها چند روز جنگ میتوان حزبالله را برای سالها ضعیف کرد. او افزود که دولت لبنان به تعهدش در خلع سلاح حزبالله عمل نخواهد کرد و اسرائیل نیز منتظر نخواهد ماند. این منبع تأکید کرد که اگر اسرائیل تا پایان سال علیه حزبالله اقدام نکند، این گروه ممکن است حمله غافلگیرانهای انجام دهد.
بر خلاف همه سالهای گذشته که حزبالله در سطح بینالمللی برای خلع سلاح زیر فشار بود، حالا دولت لبنان نیز برای حصول صلح با اسرائیل و تمرکز بر اقتصاد بحرانزده این کشور، فشار را بر حزبالله تشدید کرده است، سیاستی که به برخی تنشها میان این دولت و جمهوری اسلامی نیز منجر شده است. حزبالله که با سلاح و امکانات خود دولتی در دولت لبنان تلقی میشود، به رغم ضرباتی که از اسرائیل خورده، همچنان از خلع سلاح خود امتناع میکند و جمهوری اسلامی نیز حامی این رویکرد است.
این رویکرد یکی از دشوارترین وضعیتها را برای حزبالله رقم زده است، وضعیتی که محملی برای اقدامات نظامی اسرائیل علیه باقیمانده ساختارهای سیاسی و نظامی این گروه است بدون آن که امکان مقابله و رویارویی داشته باشد.
"حزبالله خویشتنداری را کنار بگذارد"
با این همه محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه خواهان تجدیدنظر در سیاست صبر و خویشتنداری حزبالله شده است. او روز دوشنبه در یک سخنرانی در کرمان گفت: « حزبالله با صبر و خویشتنداری راهبردی در حال مدیریت میدان است. اگرچه ما دستوردهنده به جبهه مقاومت نیستیم و این نیروها مستقل تصمیم میگیرند، اما به نظر من این صبر و خویشتنداری باید مورد تجدید نظر قرار گیرد.»
علی شمخانی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی و نماینده کنونی علی خامنهای در شورای دفاع کشور نیز بدون اشاره به موضوع خلع سلاح حزبالله "مقاومت" را اجتنابناپذیر خوانده و نوشته است: «رژیم جعلی صهیونیستی (اسرائیل) جز زبان مقاومت را نمیفهمد.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این واکنشها در جمهوری اسلامی نسبت به کشتهشدن طباطبایی در میان ناظران باعث شگفتی شده و به عنوان نشانهای از آچمزی و سردرگمی در تهران و عدم ارزیابی درست از معادلات تازه در منطقه تلقی میشود، اشتباهی که نهایتا میتواند باز هم به ضرر صلح و ثبات و به زیان منافع ملی ایران و کشورهای منطقه تمام شود.
در همین حال، ارتش اسرائیل خود را برای احتمال پاسخ حزبالله آماده کرده، هرچند دستورالعملهای مربوط به غیرنظامیان تغییر نکرده است.
به گزارش رسانههای اسرائیلی گرچه اطلاعات معینی مبنی بر آمادگی حزبالله برای شلیک موشک به اسرائیل وجود ندارد، ولی نیروی هوایی این کشور سامانههای دفاع هوایی در شمال را برای احتمال شلیک موشک از لبنان تقویت کرده و سطح آمادهباش خود را افزایش داده است.
ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرده است که رزمایشی را در مرزهای لبنان و سوریه در دست انجام دارد که هدف آن "ارزیابی و بهبود آمادگی ارتش برای انواع سناریوها" است.
سخنگوی کنفدرالیسم جوامع کردستان در یک گفتوگوی اختصاصی با دویچه ولە فارسی میگوید کە حزب کارگران کردستان در مسیر صلح جدی و صادق است و هرگونه بازگشت به درگیری، بستگی به عملکرد دولت ترکیه دارد. (بخش اول)در حالی که خاورمیانه در آستانه تغییرات ژئوپلیتیک گسترده قرار دارد، روند صلح جدیدی بین حزب کارگران کردستان (PKK) و دولت ترکیه شکل گرفته است. زاگرس هیوا، سخنگوی کنفدرالیسم جوامع کردستان (KCK) مستقر در کوههای قندیل، در گفتوگوی اختصاصی با دویچهوله فارسی به تشریح مولفههای اصلی این فرآیند میپردازد. این مصاحبه به صورت نوشتاری صورت گرفته است.
کنفدرالیسم جوامع کردستان، یک سازمان سیاسی کُردی است که بر اساس تفکرات عبدالله اوجالان و در جهت تلاش برای بنیان جامعهای مبتنی بر کنفدرالیسم دموکراتیک در خاورمیانه فعالیت میکند. حزب کارگران کردستان (ترکیه)، حزب حیات آزاد کردستان (ایران) و حزب اتحاد دمکراتیک (سوریه) از اصلیترین اعضای این سازمان چتری هستند. پس از انحلال حزب کارگران کردستان در کنگره دوازدە، این حزب بیانههای خود را تحت عنوان "جنبش آزادی کردستان" منتشر میکند.
این گفتوگو در زمانی انجام میشود که پس از سالها درگیری خونین، نشانههایی از صلح بین کردها و دولت ترکیه ظاهر شده است. با این حال هیوا تأکید دارد که این فرآیند هنوز در مرحله گفتوگو است و ترکیه گامهای عملی برنداشته است.
در بخش اول این مصاحبه دوبخشی، به بررسی زمینههای تاریخی و سیاسی آغاز روند صلح، نقش رهبرانی مانند دولت باهچلی، وضعیت فعلی مذاکرات و چالشهای پیش رو پرداخته میشود. بخش دوم به تأثیر این روند بر کشورهای همسایه مانند سوریه، عراق و ایران و البته حزب حیات آزاد کردستان پرداختە شدە است. این مصاحبه به صورت نوشتاری صورت گرفته است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
دویچە ولە: پیش از پرداختن به وضعیت فعلی روند صلح، کمی به عقب بازگردیم. پس از شکست فرآیند صلح پیشین در سال ۲۰۱۵، وضعیتی پیش آمد که شاید کمتر کسی انتظارش را داشت. هزاران نفر بازداشت، بازجویی و روانه زندان شدند. برخی شهرداریهای منتخب به قیمها سپرده شدند. چند شهر و روستا ویران شدند. دامنه جنگ به کردستان عراق و روژآوا نیز کشیده شد. حضور پکک بهانهای برای ترکیه شد تا به این مناطق لشکرکشی کند. دو طرف هزینههای سنگینی متحمل شدند. اما چه شد که بار دیگر روند مذاکرات آغاز شد؟
زاگرس هیوا: در روند صلح قبلی دولت ترکیه در حال آمادهسازی طرحی برای حذف جنبش آزادیبخش کُردها بود. این طرح را "طرح فروپاشی" (Çöktürme Planı) نامگذاری کرده بودند. همانطور که از اسم این طرح پیداست، هدف این بود که جنبش آزادیبخش کردها به زانو درآمده و تسلیم دولت ترکیه شود. این طرح در تاریخ ۳۰ اکتبر ۲۰۱۴ در شورای امنیت ملی ترکیه تصویب شد.
پس از تکمیل مقدمات، دولت ترکیه حملات به جنبش آزادیبخش کردها را در سه بخش کردستان یعنی روژآوا، باکور کردستان (ترکیه) و باشور کردستان (عراق) آغاز کرد. دولت ترکیه تمام منابع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نظامی خود را برای حذف حزب کارگران کردستان بسیج کرد تا جشن صدسالگی جمهوری ترکیه را بدون [وجود جنبش] کردها برگزار کند.
این نبرد بهمدت ۱۰ سال، بیوقفه ادامە یافت و شدیدترین دورە [٢٠۱۴ تا ۲۰۲۵] جنگ میان جنبش آزادیبخش کردها و دولت ترکیه بود. همزمان وضعیت سخت انزوا و حبس انفرادی علیه رهبر آپو در زندان امرالی نیز تحمیل شد؛ هرگونه ملاقات با خانواده و وکلا ممنوع شد. پس از تمامی این تلاشها دولت ترکیه دریافت که نه میتواند جنبش آزادیبخش کردها را حذف کند و نه اراده رهبر آپو برای آزادی و دموکراسی را در هم بشکند. پس تصمیم به آزمودن راههای جدید گرفت.
هنوز مشخص نیست آیا واقعاً در ذهنیت و سیاستهای خود نسبت به کُردها تغییر ایجاد کردهاند یا در حال آماده شدن برای موجی جدید از حملات هستند. این روند با تحولات اخیر خاورمیانه، بهویژه جنگ سوریه، لبنان و فلسطین شتاب بیشتری گرفت. خاورمیانه قرار است از منظر ایدئولوژیک، سیاسی، اقتصادی و نظامی دگرگون شود. دولت ترکیه از موقعیت ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک کُردها در این طراحی جدید آگاه است و بیم آن را دارد که کُردها بتوانند متحدان دیگری در منطقه برای خود بیابند. بنابراین هدف ترکیه بیاثر کردن اهرم ژئوپلیتیکی کُردها و جلوگیری از همپیمانی آنها با قدرتهای برجسته منطقهای و جهانی است. این همان منطقی است که پشت فراخوان دولت باغچلی به رهبر آپو نهفته است.
ابتکار این دور از مذاکرات صلح با دولت باغچلی بود، رهبر حزب حرکت ملی ترکیه، که بسیاری او را رهبر "دولت پنهان" میدانند. او سابقەای طولانی در ضدیت و انکار کردها دارد. او تا پیش از این خواهان اجرای حکم اعدام برای عبداللە اوجالان بود. به نظر شما، چرا باغچلی چنین تحول نظری پیدا کرد و پا پیش گذاشت؟
- دولت باغچلی، رهبر حزب ملیگرای افراطی حرکت ملی ترکیه است. این حزب در ۵۰ سال گذشته پشت تمامی حملات و عملیاتها علیه کردها و جریانهای دموکراتیک بوده است. آنها بارها وارد ائتلافهای حکومتی در ترکیه شدند و هدف اصلیشان تضمین اجرای سیاستهای ضدکردی توسط این دولتها بوده است. بعلاوه این حزب زمانی که دولتها را به اندازه کافی ضدکرد ندیدند، به فروپاشی ائتلافها کمک کردند.
ذهنیت حزب حرکت ملی، همیشه مبارزه کُردها برای آزادی را خطری وجودی برای ترکها و دولت ترکیه تلقی کرده و سیاستهایشان را بر همین مبنا پیش بردهاند. اما با تحولات اخیر خاورمیانه، باغچلی و حزب حرکت ملی به بررسی ابعاد تاریخی وجود ترکها در آناتولی پرداختند و به این نتیجه رسیدند که بدون یاری کُردها، ترکها در طول هزار سال اخیر در آناتولی و میانرودان دوام نمیآوردند.
در برهههای حساس تاریخی، کردها نقشی اساسی در بقای ترکها در دوران عثمانی و جمهوری ایفا کردند. امروز نیز که ترکها احساس تهدید میکنند، انگار به تاریخ رجوع کردند تا راههای نجات خود را بیابند و اینگونه نقش کردها را بازشناسی کردند. اما این بازشناسی لزوماً به معنای تغییر استراتژیک ذهنیت و سیاستهای دولت یا حزب حرکت ملی نیست؛ ممکن است فقط گامی تاکتیکی با هدف فریب و سوء استفاده از کردها در این شرایط بحرانی باشد.
بیشتر بخوانید: پکک تمامی نیروهای خود را به اقلیم کردستان فراخواند
وضعیت فعلی روند صلح بین حزب کارگران کردستان (پکک) و دولت ترکیه را چگونه ارزیابی میکنید؟
- وضعیت فعلی به گونهای است که تا کنون پنج گام یکجانبه حسننیت توسط پکک برداشته شده و طرف ترکیه فقط به حرف بسنده کرده و گام عملی نزده است: فراخوان رهبر آپو در ۲۷ فوریه، آتشبس یکجانبه از اول مارس، برگزاری دوازدهمین کنگره و تصمیم به انحلال، آتشزدن سلاحها توسط چریک تحت رهبری بسه هوزات در ۱۱ ژوئیه و اعلام عقبنشینی نیروهای چریکی در ۲۶ اکتبر.
این قدمها نشان میدهد ترکیه هنوز سیاست خود نسبت به کردها را عوض نکرده است. نیروهای نظامی ترکیه همچنان در جنوب کردستان (اقلیم کردستان) حضور دارند و حتی تعداد پایگاهها و نیروهای خود را افزایش دادهاند. عملیات نظامی در باکور (کردستان ترکیه) ادامه دارد و بر بسیاری از مناطق روستایی هنوز حکومت نظامی برقرار است. لحن حکومت همچنان همانی است که کردها را تروریست خطاب میکند و روند را نیز "ترکیه بدون ترور" مینامد. تعداد زیادی زندانی سیاسی از جمله روسای احزاب و نمایندگان مجلس، بر پایه اتهامات ساختگی در زندانند. اوجالان هنوز در سلول انفرادی در جزیره امرالی به سر میبرد. تنها اتفاق این است که اخیراً اجازه ملاقات او با وکلا، خانواده و هیئت دمپارتی صادر شده؛ اینها حقوق اولیه، قانونی و مشروع یک زندانی است و نمیتوان آنها را به عنوان گامهای صلح به حساب آورد. مذاکرات هنوز آغاز نشده و آنچه در امرالی جریان دارد فقط گفتگو است. برای شروع مذاکرات، دو طرف باید در موقعیتی برابر دیدار کنند که در حال حاضر اوجالان، مذاکرهکننده اصلی کردها، همچنان تحت شدیدترین شرایط حبس و انزوا قرار دارد.
در پارلمان ترکیه کمیسیونی تحت عنوان "همبستگی ملی، برادری و دموکراسی" تشکیل شدە است. به جز این تاکنون اقدامات قانونی و حقوقی از سوی دولت انجام نپذیرفته است. آیا از دید شما نشانههایی از تعهد واقعی آنکارا به صلح وجود دارد؟
- هنوز هیچ نشانهای از تعهد واقعی آنکارا به صلح مشاهده نمیشود. همان کمیسیونی که تشکیل شد تا مساله کردها را حل کند، در حقیقت ادامه همان رویکردی است که موجب پیدایش مساله کردها شده است. در یکی از جلسات کمیسیون، مادران کرد دعوت شدند، آنها میخواستند کە با زبان کُردی صحبت کنند و مشکلاتشان را شرح دهند؛ اما رئیس کمیسیون یعنی رئیس پارلمان، اجازه ندادند به زبان کردی صحبت کنند. به گفته نعمان کورتولموش، صحبت به زبان کردی - زبان بیش از ۲۰ میلیون نفر در ترکیه و بیش از ۶۰ میلیون نفر در خاورمیانه - غیرقانونی است.
همین رویکرد دلیل وجود جنبش آزادیبخش کردهاست. حزب کارگران کُردستان نمونە آخر این مقاومت است کە مبارزه آن تا کنون ۴۱ سال ادامە داشتە است. راه حل سیاسی برای مساله کردها و تعهد واقعی به صلح، نیازمند اقدامات قانونی توسط پارلمان است. تاکنون کوچکترین گام قانونی برداشته نشده و نشانهای جدی از تغییر در سطوح قانونی مشاهده نمیشود. قول و وعده باید به عمل و گام حقوقی تبدیل شود؛ در غیر این صورت هر وعدهای ممکن است با تصمیم یک نفر "سلطان" لغو شود.
بیشتر بخوانید: خلع سلاح نمادین پکک؛ آغاز صلح یا تکرار تاریخ؟
یکی از خواستههایی که شما به طور مداوم بر آن پافشاری میکنید، آزادی عبدالله اوجالان است. چرا این موضوع برای شما تا این حد مهم است؟
- این روند با فراخوان باغچلی برای نقشآفرینی رهبر آپو آغاز شد. در پاسخ به این فراخوان، رهبر آپو پنج گام یکجانبه حسننیت برداشت و پیشرفتهایی که حاصل شد، تنها بهواسطه نقش محوری او ممکن شد. اگر او نبود، هیچ فرد و نیروی دیگری نمیتوانست پکک را به انحلال و پایان مبارزه مسلحانه وادارد و نیروهای گریلا را از باکور کردستان (کردستان ترکیه) خارج کند.
دوازدهمین کنگره پکک نیز بهطور یکجانبه نقش او را به عنوان مذاکرهکننده ارشد کردها تایید و اعلام کرد فقط رهبر آپو قادر به اجرای تصمیمات کنگره است. پس مذاکرهکننده باید آزاد باشد تا بتواند با شرایطی برابر مذاکره کند؛ این شرط لازم صلح عادلانه است.
همچنین آپو به عنوان گروگان و زندانی سیاسی برای ۲۷ سال گذشته در جزیره امرالی تحت حبس است؛ او بهطور غیرقانونی ربوده و ناعادلانه محاکمه شده است. افزون بر اینها، او مشمول ماده "حق امید" از سوی دادگاه حقوق بشر اروپا و شورای وزیران اتحادیه اروپاست؛ در سالهای اخیر از این حق محروم مانده است. آزادی او امر محوری در روند صلح است و یک حق قانونی، مشروع و طبیعی اوست، نه یک لطف اعطا شده.
بیشتر بخوانید: پیام تصویری اوجالان: مبارزه مسلحانه با دولت ترکیه پایان یافت
حقوق کردها در ترکیه، از جمله مسائل فرهنگی، زبانی و سیاسی، چگونه در چارچوب این مذاکرات صلح گنجانده شده است؟ در واقع، میخواهم بدانم اگر این فرآیند موفقیتآمیز باشد، کردها چه دستاوردهایی خواهند داشت؟
- همانطور که اشاره شد، هنوز هیچ مذاکرهای درکار نیست و تنها گفتگو جریان دارد. برای اثرگذاری واقعی، این فرآیند باید تضمین کند که کُردها و جنبش آزادیبخش کُردها بهدرستی و شیوەای دموکراتیک در جمهوری ترکیه ادغام شوند و بتوانند آزادانه و برابر در سیاست مشارکت داشته باشند.
کردها باید به عنوان شهروندان آزاد و برابر جمهوری دموکراتیک ترکیه بهرسمیت شناخته شوند. قانون اساسی فعلی، وجود کردها را نفی میکند. نه تنها کردها بلکه تمامی اقلیتهای قومی را ترک میداند. قانون اساسی باید کردها را دربرگیرد، نه اینکه طرد و بیحقوقشان کند.
اینها باید حقوق پایه دموکراتیک کردها تلقی شود، نه دستاورد مذاکره. در این مرحله اولویت نه دستاورد بلکه بازپسگیری حقوق اولیه ازجمله حق بیان و آموزش به زبا
در ادامه بحران آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران، کیفیت هوا در ۸ شهر بزرگ کشور در وضعیت ناسالم قرار گرفت. در حال حاضر هوای شهرهای تهران، اهواز، اصفهان، ارومیه، مشهد، تبریز، کرج و قزوین در وضعیت بسیار نامناسبی قرار دارند.رسانههای داخلی از تداوم بحران آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران خبر میدهند. بر اساس گزارشهای منتشر شده، کیفیت هوا در ۸ شهر بزرگ کشور در وضعیت بحرانی و ناسالم قرار گرفته است.
تا لحظه تنظیم این خبر، شهرهای تهران، اهواز، اصفهان و ارومیه در وضعیت قرمز و "ناسالم برای همه افراد" طبقهبندی شدهاند و شهرهای مشهد، تبریز، کرج و قزوین در وضعیت نارنجی و "ناسالم برای گروههای حساس" قرار دارند.
علاوه بر این شاخص آلودگی در تبریز به ۱۸۴ رسیده و هوای ۹ شهر استان خوزستان در وضعیت قرمز اعلام شده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
طبق اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، روز دوشنبه ۳ آذر، میانگین کیفیت هوای پایتخت روی عدد ۱۶۸ قرار دارد که این میزان برای تمامی شهروندان، خطرناک و ناسالم است.
در همین راستا شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، با بیان این که هوای این شهر اکنون در وضعیت قرمز قرار گرفته اعلام کرد که "در این شرایط به تمامی آحاد جامعه توصیه میشود از تردد در فضای باز خودداری کنند."
بیشتر بخوانید: تهران در سهگانه بحران: خاموشی، بیآبی، آلودگی هوا
بر اساس گزارشهای منتشر شده مناطق ۱۳، ۱۴، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ از جمله آلودهترین مناطق تهران و در مرز محدوده "بسیار ناسالم" قرار دارند.
گزارشها حاکی از آنند که از ابتدای سال خورشیدی تاکنون، کیفیت هوای تهران تنها ۶ روز پاک و ۱۲۳ روز قابل قبول داشته است. همچنین هوای تهران از ابتدای سال تا کنون ۱۰۶ روز ناسالم برای گروههای حساس، ۹ روز ناسالم، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز خطرناک را پشت سر گذاشته است.
بیشتر بخوانید: ۵۱ روز هوای ناسالم در تهران از شروع سال ۱۴۰۴ تا کنون
پدیده اینورژن (وارونگی) در هوای تهران همه ساله با آغاز فصل سرما در زمستان، به یکی از معضلات زندگی روزمره تبدیل میشود.
وارونگی زمانی رخ میدهد که لایههای بالایی هوا به خاطر تابش نور خورشید، از هوای نزدیک سطح زمین گرمتر میشوند.
در حال حاضر بر اثر این پدیده، افزون بر تهران، شهرهای اصفهان، تبریز، کرج، اهواز و مشهد نیز در وضعیت نارنجی قرار گرفتهاند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
از تبریز گزارش میرسد که شاخص کیفی هوای این شهر طی ۲۴ ساعت گذشته، به ۱۸۴ رسید و هوای این شهر در وضعیت ناسالم قرار گرفت.
کارشناسان در خصوص پیامدهای تنفسی برای شهروندان هشدار دادهاند. پیشبینیها حاکی از آنند که این آلودگی در روزهای آینده نیز ادامه خواهد یافت. برخی از متخصصان، مازوتسوزی در نیروگاهها را یکی از دلایل اصلی آلودگی هوای کلانشهرهای ایران میدانند.
ترامپ با اشاره به قصد خود برای قراردادن اخوانالمسلمین در فهرست "گروههای تروریستی خارجی" گفت: «این کار با قویترین و قاطعانهترین لحن انجام خواهد شد.» ایالت تگزاس پیشتر این گروه را "سازمانی تروریستی" معرفی کرده بود.دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، روز یکشنبه ۲۳ نوامبر (۲ آذر) به وبسایت "جاست د نیوز" گفت که قصد دارد گروه اخوانالمسلمین را بهعنوان یک "سازمان تروریستی خارجی" معرفی کند.
ترامپ گفت که "این کار با قویترین و قاطعانهترین لحن انجام خواهد شد" و "اسناد نهایی در دست تهیه است."
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در ماه اوت گفته بود که قرار دادن بخشهایی از اخوانالمسلمین در فهرست گروههای تروریستی "در دست اقدام" است.
اخوانالمسلمین که در دهه ۱۹۲۰ در مصر بنیانگذاری شد، بزرگترین سازمان اسلامگرای جهان به شمار میرود. چندین کشور از جمله امارات متحده عربی، عربستان سعودی، مصر، بحرین و روسیه پیشتر این گروه را "تروریستی" اعلام کرده بودند.
این خبر پس از آن منتشر میشود که ایالت تگزاس آمریکا هفته گذشته اخوانالمسلمین و شورای روابط اسلامی−آمریکایی (CAIR) را "سازمانهای تروریستی خارجی و تبهکار فراملی" معرفی کرد. گرگ ابوت، فرماندار تگزاس، در پیامی در شبکه اجتماعی اکس نوشت، این اقدام خرید یا تملک زمین در تگزاس را برای این گروهها ممنوع میکند و به دادستان کل اختیار میدهد برای تعطیلی آنها اقامه دعوی کند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این اقدام در سطح ایالتی اعمال میشود، زیرا تنها وزیر خارجه آمریکا میتواند یک سازمان را در سطح سراسری به "سازمان تروریستی خارجی" یا "تبهکار فراملی" معرفی کند. این تصمیم هیچ تأثیری بر قوانین مهاجرتی فدرال، مسدودسازی دارایی یا مجازاتهای کیفری که معمولاً با قرار گرفتن در فهرستهای سراسری همراه است، به دنبال ندارد.
تلاشهای قبلی
این موضوع در حالی اعلام شده که چهرههای محافظهکار مدتی است برای قرار دادن اخوانالمسلمین در فهرست گروههای تروریستی تلاش میکنند. تد کروز، سناتور جمهوریخواه از تگزاس، ژوئیه گذشته لایحهای را برای قرار دادن اخوانالمسلمین در فهرست گروههای تروریستی ارائه کرد. پیشتر نیز طرح مشابهی در مجلس نمایندگان مطرح شده بود.
لورا لومر، مفسر راست افراطی که از او به عنوان یکی از مشاوران نزدیک دونالد ترامپ نام برده میشود، بارها از قرار دادن اخوانالمسلمین در فهرست گروههای تروریستی حمایت کرده است.
فرانسه نیز از دیگر کشورهایی است که اقداماتی را برای محدود کردن نفوذ اخوانالمسلمین انجام داده است. دولت فرانسه ژوئیه گذشته اعلام کرد که تدابیر جدیدی برای مقابله با نفوذ این گروه، از جمله برچیدن صندوقهای خیریه و ایجاد ساز و کار جدیدی برای مسدودسازی داراییهای آن، اتخاذ خواهد کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در ماه اکتبر نیز اردن در مجموعهای از پروندههای جنجالی، که به گفته مقامهای این کشور "امنیت ملی" را تهدید کرده و در پی "تحریک ناآرامی" بودند، احکامی را صادر کرد.
پیشینه اخوانالمسلمین
اخوانالمسلمین در سال ۱۹۲۸ در مصر به رهبری حسن البنا تأسیس شد و به سرعت به یکی از بزرگترین جریانهای اسلامگرای سنی در جهان تبدیل شد. این سازمان که محمد بدیع رهبر یا "مرشد عام" آن شناخته میشود، در دهههای گذشته در کشورهای مختلف شبکهای گسترده از نهادهای سیاسی و اجتماعی ایجاد کرده است.
محمد بدیع در سالهای پس از سرنگونی دولت محمد مرسی در مصر، با مجموعهای از سنگینترین اتهامات قضایی روبهرو شد. دستگاه قضایی مصر او را به نقشآفرینی در "طراحی اقدامات خشونتآمیز" و "تحریک ناآرامیها" پس از کودتای ژوئیه ۲۰۱۳ متهم کرده و در چند پرونده جداگانه به حبس ابد و حتی یک بار به اعدام محکوم کرده است.
بدیع به همراه دهها تن از رهبران ارشد اخوانالمسلمین متهم است که در ماههای پرتلاطم پس از برکناری مرسی، برای سازماندهی اعتراضات گسترده و ایجاد فشار سیاسی بر دولت وقت نقش داشته است. او و همپروندهایهایش این اتهامات را رد کردهاند.
اخوانالمسلمین طی دهههای گذشته در بخشهایی از کشورهای مسلماننشین نفوذ چشمگیری داشته است. از جمله در ترکیه، که گرچه هیچگاه میزبان رسمی آنان نبوده، اما "حزب عدالت و توسعه" به رهبری رجب طیب اردوغان و دولت او، از برخی ایدههای سیاسی و شبکههای نزدیک به اخوان حمایت کرده و پس از سرکوب این سازمان در مصر، تعدادی از چهرهها و رسانههای وابسته به اخوانالمسلمین در ترکیه اجازه فعالیت یافتهاند؛ موضوعی که بارها تنشهایی بین آنکارا و قاهره ایجاد کرده است.
در غزه نیز، گروه تروریستی حماس به عنوان شاخهای ریشهدار در سنت فکری اخوانالمسلمین شناخته میشود. منشور اولیه حماس آشکارا به آموزههای حسن البنا و سیدقطب ارجاع میدهد و بسیاری از رهبران اولیه این جنبش، از اعضای باسابقه شبکههای اخوانالمسلمین در غزه و مصر بودهاند.
هرچند حماس در سالهای اخیر برای تقویت روابط منطقهایاش، تلاش کرده تصویر مستقلتری از خود ارائه دهد، اما بنیان ایدئولوژیک و ساختار سازمانی آن همچنان برخاسته از همان سنت اخوانالمسلمینی است.
شرکتکنندگان در کنفرانس اقلیمی جهانی در برزیل، بر سر بیانیه پایانی توافق کردند. به اذعان دبیرکل سازمان ملل، احتمالا بسیاری از نتایج کنفرانس "سرخورده" باشند. آلمان راضی نیست. کشورهای نفتخیز روند پیشرفت را مسدود کردهاند.آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، از توافق شرکتکنندگان در کنفرانس اقلیمی جهانی (کاپ۳۰) بر سر اجماعی کلی خبر داد و گفت در زمانهای با شکافهای ژئوپولیتیک «رسیدن به اجماع دشوارتر از همیشه است».
گوترش در عین حال خاطرنشان کرد که این کنفرانس به همه آنچه لازم بوده، دست نیافته است: «شکاف میان جایگاه کنونی و آنچه علم طلب میکند، همچنان به طرز خطرناکی بزرگ است.» او افزود که بسیاری، از جمله بومیان و جوانان، احتمالاً از این نتایج سرخورده شده باشند.
نارضایتی آلمان
ووپکه هوکسترا، کمیسر امور اقلیمی اتحادیه اروپا، گفت که متن بهروزشده گامی در مسیر درست است، هرچند کشورهای عضو اتحادیه اروپا انتظار بیشتری داشتهاند.
کارستن اشنایدر، وزیر محیط زیست آلمان، نیز گفت که "اندکی سرخورده" شده است. به گفته این سیاستمدار سوسیال دموکرات، کنفرانس اقلیمی با حضور بسیار پرقدرت صنایع نفت و گاز روبهرو بوده و کشورهایی که درآمدشان از نفت و گاز تأمین میشود، با استفاده از اکثریت آرا مانع از هرگونه پیشرفتی در این حوزه شدهاند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
سازمانهای محیط زیستی و پژوهشگران اقلیم نیز این تصمیمات را ناکافی دانستند. مارتین کایزر، از سازمان غیردولتی "صلح سبز" آلمان، نتایج کنفرانس را "شکست" توصیف کرد. اوتمار ادنهوفر، مدیر مؤسسه پوتسدام برای پژوهش تأثیرات اقلیمی، گفت: «کشورها زیر بار تعهدات بسیار اندکی میروند و حتی همین تعهدات اندک نیز اجرا نمیشود.»
کشورهای شرکتکننده در "کاپ۳۰" در بیانیه پایانی خود بر ابتکارهای داوطلبانه جهت اقدام بیشتر در زمینه حفاظت اقلیمی و همچنین کمک مالی بیشتر به کشورهای فقیرتر، در راستای افزایش توان آنها برای مقابله با پیامدهای تغییرات اقلیمی، توافق کردند. اما توافق بر سر برنامهای الزامآور برای حذف تدریجی زغالسنگ، نفت و گاز ناکام ماند.
کمک مالی برای سازگاری با تغییرات اقلیمی
شرکتکنندگان در کنفرانس بلم برزیل بر سر افزایش چشمگیر کمکهای اقلیمی کشورهای ثروتمند به کشورهای فقیرتر در راستای سازگاری با پیامدهای گرمایش زمین توافق کردند. در این مصوبه خواسته شده است که در این خصوص، تعهدات سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۳۵ سه برابر شود.
کشورهای صنعتی در سال ۲۰۱۹ وعده داده بودند که این کمکها را به ۴۰ میلیارد دلار افزایش دهند. اما از آنجا که این وعده امسال احتمالاً محقق نخواهد شد، سازمانهای توسعهای هشدار میدهند که در نهایت مبلغ مورد انتظار، یعنی سالانه ۱۲۰ میلیارد دلار، تأمین نخواهد شد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سازمان "نان برای جهان" دولت آلمان را نیز مورد انتقاد قرار داده و اعلام کرده که این کشور هم در کُند کردن این روند نقشآفرین بوده است.
اختصاص پول برای جنگلهای بارانی
برزیل صندوقی جدید برای حفاظت از جنگلهای بارانی راهاندازی کرده است. هدف ساز و کار موسوم به "تسهیلات جنگلهای بارانی برای همیشه" حفظ بیش از یک میلیارد هکتار جنگل بارانی در بیش از ۷۰ کشور جهان است.
نروژ متعهد شده است که طی ده سال آینده سه میلیارد دلار کمک کند. برزیل و اندونزی نیز هر کدام یک میلیارد دلار کمک میکنند و انتظار میرود یک میلیارد نیز توسط آلمان در همین مدت تأمین شود.
این صندوق قرار است علاوه بر منابع عمومی و خیریه، سرمایههایی را نیز از بخش خصوصی جذب کند و مجموع سرمایه را در بازارهای مالی به کار گیرد. بخشی از سود حاصل از این امر، برای پاداش دادن به کشورهایی استفاده خواهد شد که جنگلهای بارانی خود را حفظ میکنند.
مبلغ پیشنهادی برای هر هکتار جنگل بارانی حفظشده، سالانه چهار دلار است. در مقابل، برای هر هکتار جنگل تخریبشده جریمههایی وضع خواهد شد.
با این حال، کنفرانس هیچ برنامه مشخصی را برای مهار تخریب جنگلها تصویب نکرده و تنها قطعنامه قبلی، مبنی بر توقف جنگلزدایی تا سال ۲۰۳۰، تکرار شده است.
اقدامات تجاری
در موضوع اقدامات تجاری، قرار است برای نخستینبار گفتوگویی با مشارکت سازمانهایی مانند سازمان تجارت جهانی آغاز شود. این تصمیم از انتقادهای کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور ناشی شده است.
آنها معتقدند برخی اقدامات تجاری مرتبط با سیاستهای اقلیمی اتحادیه اروپا، از جمله مکانیسم تنظیم مرزی کربن (CBAM)، تأثیری نامتناسب و منفی بر اقتصادشان دارد. این ساز و کار در واقع نوعی عوارض دیاکسید کربنی بر کالاهایی است که با شیوههایی آلاینده و ناسازگار با آب و هوا تولید میشوند.
به همین دلیل، در سند نهایی کنفرانس اقلیمی جهانی بر سر یک گفتوگوی سهساله برای پیگیری و رسیدگی به این مسائل توافق شد.
بدون نقشهراه گذار از سوختهای فسیلی
جامعه بینالمللی هنوز از دستیابی به هدف توافق پاریس برای محدود نگهداشتن گرمایش زمین به حداکثر ۱.۵ درجه نسبت به دوران پیشاصنعتی، فاصله زیادی دارد.
اکنون جامعه علمی بر این باور است که این هدف، دستکم به طور موقت و حداکثر تا آغاز دهه ۲۰۳۰، از بین خواهد رفت. پیامدهای چنین وضعیتی افزایش شمار و شدت طوفانها، آتشسوزی جنگلها، خشکسالی و سیلهای مکرر و شدید خواهد بود.
اقدامات لازم برای رعایت هدف ۱.۵ درجهای گرمایش زمین، در اصل در دستور کار این دور از مذاکرات کنفرانس اقلیمی قرار نداشت، اما با این حال یکی از محورهای اصلی گفتوگوها بود. لولا دا سیلوا، رئیس جمهوری برزیل، اندکزمانی پیش از آغاز کنفرانس، به شکل غیرمنتظرهای طرحی را برای یک نقشهراه جهانی خروج از سوختهای فسیلی پیشنهاد کرده بود.
بیش از ۸۰ کشور، از جمله آلمان و شرکای اروپایی آن، از این طرح حمایت کردند. اما کشورهای نفتخیزی مانند عربستان سعودی و روسیه در برابر آن ایستادند. چین و هند نیز تمایلی به پیوستن به آن نشان ندادند.
از این رو، موضوع در سند نهایی هشت صفحهای کنفرانس تنها به شکلی غیرمستقیم مطرح شده است؛ آن هم با اشاره به تصمیم اجلاس اقلیمی دو سال پیش در دبی؛ همان جایی که شرکتکنندگان بر لزوم فاصله گرفتن از سوختهای فسیلی توافق کردند، بیآنکه زمانبندی یا شیوه اجرای آن را مشخص کنند.
کنفرانس بعدی در ترکیه
قرار است کنفرانس اقلیمی جهانی بعدی از ۹ تا ۲۰ نوامبر در شهر ساحلی آنتالیا در ترکیه برگزار شود. ریاست این دوره برعهده ترکیه خواهد بود و استرالیا نیز به عنوان نایبرئیس کنفرانس و ریاست مذاکرات انتخاب شده است.
این دو کشور برای میزبانی رقابت نزدیکی داشتند و اگر تا پایان مهلت تعیینشده در روز جمعه گذشته به توافق نمیرسیدند، کنفرانس سال آینده به شکل خودکار در بن آلمان، محل استقرار دبیرخانه اقلیمی سازمان ملل، برگزار میشد.
پس از مرگ یک خانواده از هامبورگ در جریان گذراندن تعطیلات در استانبول، مقامات از مسمومیت با مواد شیمیایی در هتل سخن میگویند. یک سال پیش نیز یک دختر دانشجوی اهل هامبورگ، به طرز مشابهی در استانبول جان باخته بود.پس از رسانهای شدن مرگ چهار گردشگر آلمانی در استانبول، حالا مشخص شده که دانشجوی ۲۱ سالهای که در دانشگاه لویفانا در لونهبورگ در آلمان تحصیل میکرده، یک سال پیش در جریان یک دوره تبادل دانشجویی در استانبول جان باخته است.
وکیل خانواده دختر دانشجو به خبرگزاری آلمان گفته است که مرگ او در ابتدا به مسمومیت غذایی نسبت داده شد، اما گزارش پزشکی قانونی که در ماه اوت امسال منتشر شده و در اختیار شبکه خبری شمال آلمان (NDR) نیز قرار دارد، به این نتیجه رسیده که او احتمالاً بر اثر مسمومیت با آفتکشهایی که برای مبارزه با ساس استفاده شده بودند، جان باخته است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
ظاهراً این ماده در واحد مجاور محل سکونت دانشجو بهکار رفته و به صورت گاز وارد آپارتمان او شده است. دادستانی در این رابطه تحقیقات را آغاز کرده است.
طبق اطلاعات شبکه خبری شمال آلمان، این دانشجو اهل هامبورگ بوده است. پدر و مادر او قصور مقامات را مورد انتقاد قرار داده و خواستار روشن شدن کامل ماجرا هستند. به گفته برخی کارشناسان، تشابهات زیادی میان مرگ این دختر دانشجو و خانواده هامبورگی وجود دارد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
استفاده از مواد شیمیایی علیه ساس
در پرونده خانواده چهار نفره جانباخته از هامبورگ، روز سهشنبه گزارشی مقدماتی از پزشکی قانونی ترکیه منتشر شد. بر طبق این گزارش، مرگ آنان عمدتاً بهدلیل مسمومیت شیمیایی در هتل رخ داده است. با این حال، تحقیقات هنوز به پایان نرسیده است.
گزارشها حاکی از آن است که در هتل محل اقامت خانواده در منطقه فاتیح، مدت کوتاهی پیش از مرگ آنان مواد شیمیایی برای مقابله با ساس استفاده شده بود.
پدربزرگ خانواده خواستار شفافسازی
پس از آنکه مادر و دو کودک خردسال هفته گذشته در استانبول درگذشتند، شامگاه دوشنبه پدر خانواده نیز در بیمارستانی در استانبول فوت کرد. پدر خانواده که اهل ترکیه بوده در استان آفیونقرهحصار در غرب ترکیه، کنار خانوادهاش به خاک سپرده شده است.
اکنون پدرِ بزرگ خانواده خواستار روشن شدن کامل حقیقت است. او میگوید: «تا جایی که بتوانم مبارزه میکنم، مهم نیست زندگیام کفایت کند یا نه.»
بازداشت هشت مظنون
در این میان تا کنون هشت مظنون بازداشت شدهاند، از جمله فروشندگان مواد غذایی و همچنین فردی که گفته میشود آفتکشها را در هتل استفاده کرده است.
طبق گزارش خبرگزاری آناتولی، این فرد در بازجویی گفته است که گواهی لازم برای استفاده از این مواد را نداشته و یکی از همکارانش به او گفته بوده که چنین مجوزی نیاز نیست.
بیشتر بخوانید: ترکیه رکورد جدیدی در جذب گردشگر ثبت کرد؛ ایرانیان در صدر
خانواده در هتل محبوس بوده است
رسانههای ترکیه تصاویری منتشر کردهاند که ظاهراً نشان میدهد خانواده نیمهشب در هتل محبوس شده در حالی که آمبولانسی مقابل در منتظر آنهاست.
در این تصاویر دیده میشود مردی تلاش میکند درِ بسته لابی را باز کند و یکی از کودکانش را در بغل دارد. او حتی تلاش میکند در را بشکند. به گزارش آناتولی، مسئول پذیرش هتل هنگام بیرون رفتن برای غذا، درِ ساختمان را قفل کرده بود.




یه توضیح بدم برای خوانندگان که این روش بلاستوسیت نام دارد و جنینهای که در این مرحله در ابر سرما منجمد میشن تا بعداً مورد استفاده قرار بگیرند، ۲ تا ۵ روز سن دارند و کمتر از نیم میلیمتر اندازه دارند که فقط زیر میکروسکوپ دیده میشوند و فقط یک خوشه سلولی هستند بدون هیچ اندامی
پس با این فرمول اسراییل، حملات یمن به دفاع از غزه هم توجیه داره و قابل قبوله دیگه...
شرایط به شکلی درآمده که چه جنگ و چه صلح، باعث قدرت گرفتن ایران خواهد شد و چه در جنگ اقتصادی و چه در جنگ نظامی، ایران به اعتماد به نفس دست یافته. (قطعا هیچ کشوری نمیتوانند با تمام دنیا بجنگد ولی چنین جنگی هم برای یک ائتلاف جهانی ساده به نظر نمیرسد.) غرض اینکه این تحلیل های یک طرفه که فقط از نقاط ضعف و تهدیدها علیه ایران میگوید و اشاره به نقاط قوت یا فرصتهای او نمیکند و نیز اشاره ای به نقاط ضعف و تهدیدها علیه اسراییل نمیکند، این تحلیل ها برای این است که به خوانندگان آدرس غلط داده شود .چه فایده..
🔴 من تمام یهودیان را نخواهم کشت. برخی از آنها را زنده میگذارم تا آیندگان بدانند آنها چجور حیواناتی هستند. آدولف هیتلر🔗
۶۰ هزار نفر به فجیع ترین شکل ممکن، توی یه شهر کوچیک بنام غزه، به قتل رسیدند، ایشون تازه یادش افتاده باید صریح انتقاد کنه... یعنی تاحالا حاضر نبودند انتقاد شون به اسراییل، بصورت صریح باشه... عجب دنیای مسخره ای داریم! ...
به امید صلح درهمه جهان بخصوص خاورمیانه وآرزوی گشایش وپیشرفت اقتصاد ایران عزیز.. حیف این ملت عزیز نیست؟!. ما قدمت 5000ساله داریم حق ملت ایران این همه تهاجم ودشمنی وتحریم و... نیست. علت این مواردچیست؟ به آینده خوشبینم اگرماهم مثل دیگرکشورهای حوزه خلیج که زمانی جایی برای اسکان نداشتند،اب خوردن نداشتند وجودنداشتند والی لان 50سال ازما جلوترند. چکارکرده اندمسوولین این کشورها....
جالبه آقای اسرائیل تمام تلاششو کرد که آتش بس اخیر شکست بخوره، مثلاً در حالی که مذاکرات آتش بس در حال اجرا بود حمله کرد به اردوگاه داخل غزه و کلی آدم غیرنظامی رو کشت... دوباره چند روز بعد رسماً کشتن اسماعیل هنیه رو رو بر عهده گرفت... حالا هم بهانههای رنگ و وارنگ میاره... بیچاره با چه زبونی بگه که دست از سر من بردارید ... من حاضر به آتش بس نیستم... من کل غزه رو برای خودم میخوام... ما مردم دنیا هم دیگه داریم اسراییل جان رو خیلی اذیت میکنیم و اصلا مراعات حالش رو نمیکنیم... واقعا که!
این اتفاق منو یاد جانبازان اعضای و روان انداخت... میومدن توی اداره بنیاد شهید، اگه مشکلشون حل نمیشد، دعوا راه مینداختن که هیچ... یهو میدیدی لخت مادرزاد میشدن...
همونایی که الان تو کوبا رگ گردنشون باد کرده از شدت بی برقی دارن تو کوبا شعار میدن پدراشون تو انقلاب فیدل داشتن تو خیابونا رقاصی میکردن و شیرینی پخش میکردن و دنیا تو یک قدمی جنگ هسته ای شد چقد شبیه چقد آشنا چقد نزدیک 😔😔😔
در داستان سوریه، اصلا به نقش داعش اشاره ای نکرده... واقعا تحلیل حرفه ای و بی نقصی!... ههههه!
با رمز یا اسحاق همرو منفجر کردن یهود اکبر بووووووووووم
کیومرث پور احمد چی میگه
گوگوش تو ایران نیست ببینه الان زنان در نهایت آزادی هستند . زنان که آزادند
سخنرانی رئیس جمهور در مقر سازمان ملل شهریور ۱۴۰۱ اشاره کوتاه به ماجرای مهسا امینی https://castbox.fm/va/4612412
وا مگه میشه 16 سالشه از 12 سال پیش زندان است یعنی چهار سالش بوده قتل انجام داده داریم مگه
کار نمی کنه
دوستان این rss هست فقط خواندن نه گوش کردن! برای همین پلی نمیشه
سلام خسته نباشید.ببخشید این اپیزود چرا دانلود نمیشه خطا میده؟یعنی حذف شده؟آخه من تازه وارد کست باکس شدم نمیدونم چجوریه.این که به جای تایمش آندرلاین میذاره ودان نمیشه یعنی چی؟میشه لطفا ج بدید
اپیزودها پلی نمیشن.
No body can hear anything! Non of your podcasts work. Check why it is like this. You put podcasts it is good but usless because non of them work. I hope you solvevthis priblem. Thank you